Σημαντικές παρατυπίες στον τρόπο λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Κύπρου εντόπισαν το ΥΠΕΞ και ο Γενικός Εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης.

Παράτυπα και ενάντια στις πρόνοιες του καταστατικού του, λειτουργεί τα τελευταία τέσσερα τουλάχιστον χρόνια το τυπικά ανεξάρτητο αλλά ουσιαστικά συνδεδεμένο με το κράτος, Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Κύπρου (ΕΙΚ). Κι αυτό γιατί το ΕΙΚ ιδρύθηκε το 1996 βάσει των δεδομένων που επικρατούσαν πριν από την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. αλλά στη συνέχεια, και συγκεκριμένα μετά το 2004, οι εξελίξεις ξεπέρασαν τους στόχους και -το σημαντικότερο- τους κανόνες που θα έπρεπε να διέπουν τη λειτουργία του Ινστιτούτου. Θα πρέπει να σημειωθεί εξαρχής ότι το ΕΙΚ είναι μεν κατ' όνομα και κατά νόμο ανεξάρτητο ίδρυμα αλλά λειτουργεί στην ουσία με χρήματα του κράτους. Εξ ου το μισθολόγιό του κι όλα τα υπόλοιπα λειτουργικά του έξοδα να εντάσσονται στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εξωτερικών. Το Ινστιτούτο αποτελεί δε και τον βασικό φορέα της Κύπρου μέσω του οποίου προωθείται η έρευνα και η ενημέρωση αναφορικά με θέματα και προγράμματα της Ε.Ε.. Σε αυτό το πλαίσιο, μέσω του Ινστιτούτου, έχουν εξασφαλισθεί μόνο για το 2007 προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε. ύψους πάνω από 40 εκατομμύρια ευρώ, προγράμματα που εξασφαλίσθηκαν για λογαριασμό κρατικών ιδρυμάτων, του ίδιου του Ινστιτούτου και ιδιωτικών φορέων. Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι η μη νομότυπη λειτουργία του θα μπορούσε κάλλιστα να εκθέσει όλα αυτά τα χρόνια την Κυπριακή Δημοκρατία στα μάτια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την οποία και εγκρίνονται ή κατοχυρώνονται ευρωπαϊκά προγράμματα.
Άλλη μία σημαντική παράμετρος είναι και το γεγονός ότι, στο Συμβούλιο Κυβερνητών (το όργανο που θα έπρεπε να καθορίζει τη δραστηριότητα και τη στρατηγική του ινστιτούτου) επικεφαλής τίθεται (ex officio) ο εκάστοτε Υπουργός Εξωτερικών ενώ μέλη του (πάλι ex officio) είναι εξέχουσες προσωπικότητες του τόπου όπως ο εκάστοτε Πρύτανης του Πανεπιστημίου και οι πρόεδροι του ΚΕΒΕ και της ΟΕΒ. Με λίγα λόγια δηλαδή ένα ανεξάρτητο όργανο που συντηρείται (διευκολύνεται είναι ο όρος που χρησιμοποιείται στην ιδρυτική πράξη) οικονομικά από το κράτος και διοικείται ουσιαστικά από τον Υπουργό Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας κινείται σε άκρως παράτυπα και μη νόμιμα πλαίσια. Κι η διαπίστωση αυτή δεν προκύπτει αποκλειστικά από δημοσιογραφική έρευνα αλλά είναι και η επίσημη γνωμοδότηση του Γενικού Εισαγγελέα, Πέτρου Κληρίδη, ο οποίος και υπέδειξε ότι είτε θα πρέπει να αναθεωρηθούν ριζικά η δομή και η λειτουργία του Ινστιτούτου, είτε στο τέλος της ημέρας να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για διάλυσή του.

Το ιστορικό

Όπως αναφέρεται στην ιδρυτική πράξη του ΕΙΚ, η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ο ιδρυτής του Ινστιτούτου παραχώρησε σε αυτό κτηριακές εγκαταστάσεις (το κτήριο όπου στεγαζόταν παλιά το ΥΠΕΞ) και καλύπτει έκτοτε τα ετήσια λειτουργικά έξοδά του και τους μισθούς των υπαλλήλων (19 στο σύνολό τους). Στόχος της ίδρυσής του είναι αυτό να αποτελεί το βασικό φορέα μέσω του οποίου θα προωθείται η έρευνα και ενημέρωση αναφορικά με θέματα που αφορούν την Ε.Ε.. Η ίδρυσή του έγινε μετά από συμφωνία της κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (προέβλεπε χρηματοδότησή του από το 3ο και 4ο Χρηματοδοτικό Πλαίσιο), συμφωνία που έληξε το 2004. Με τη λήξη της συμφωνίας και την αποχώρηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αδρανοποιήθηκαν στην ουσία οι τέσσερις θέσεις του Συμβουλίου Κυβερνητών με αποτέλεσμα αυτό να μην μπορεί να συνέλθει νομότυπα βάσει του σχετικού καταστατικού.
Μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και την ολοκλήρωση της συγχρηματοδοτικής συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η κυβέρνηση προέβη σε μελέτη επιλογών για το μέλλον του Ινστιτούτου δίδοντας το 2007 σε αυτό τον ρόλο του συντονιστή για θέματα άντλησης πόρων από τα διάφορα ταμεία της Ε.Ε. από φορείς της κυπριακής κοινωνίας. Σε συνεδρία του Συμβουλίου Κυβερνητών (ημερομηνίας 7 Φεβρουαρίου 2008) η ex officio πρόεδρος, τότε ΥΠΕΞ, Ερατώ Μαρκουλή, και τα ex officio μέλη του διαπίστωσαν ότι η τελευταία συνεδρία του Συμβουλίου ήταν τον Ιούνιο του 2003. Να σημειωθεί ότι το εν λόγω Συμβούλιο οφείλει βάσει καταστατικού να συνέρχεται τουλάχιστον δυο φορές τον χρόνο καθώς είναι στην ουσία η "καρδιά" του Ινστιτούτου, ενώ η Διαχειριστική του Επιτροπή συνεδρίασε μόνο τέσσερις φορές κατά την περίοδο 2003 - 2007 αντί τεσσάρων συνεδριάσεων ανά έτος που προβλέπονται στο καταστατικό.

Επιστολή στον Εισαγγελέα
Εξαιτίας των κενών και των νομικών παρεκκλίσεων που εντοπίστηκαν σε αυτή τη συνεδρία το Συμβούλιο Κυβερνητών συγκάλεσε αρχικά τους νομικούς συμβούλους του Ινστιτούτου (δικηγορικό γραφείο "Πολάκης Σαρής και Σία"). Σε νέα διευρυμένη συνεδρία (ημερομηνίας 24 Φεβρουαρίου 2008) οι νομικοί σύμβουλοι υπέδειξαν ότι η τετραετής θητεία των μη ex officio μελών είχε λήξει και ότι ως εκ τούτου οι όποιες καταστατικές αλλαγές και αποφάσεις δεν ήταν νομότυπες. Παρόμοιες υποδείξεις έκαναν οι νομικοί σύμβουλοι και για την Διαχειριστική Επιτροπή. Με λίγα λόγια, όπως υπέδειξαν, η δραστηριότητα του Ινστιτούτου τα τελευταία χρόνια και οι όποιες αποφάσεις λήφθηκαν για προσλήψεις προσωπικού και αυξήσεις μισθών στερούνται νομότυπης βάσης.
Ακολούθως, η κ. Μαρκουλή απέστειλε σχετική επιστολή στον Γενικό Εισαγγελέα, Πέτρο Κληρίδη, ζητώντας του γνωμάτευση αναφορικά με τη νομιμότητα της λειτουργίας του ΕΙΚ καθώς και εισηγήσεις "για τον τρόπο αποκατάστασης και της νομιμότητας και της υπέρβασης του υπάρχοντος καταστατικού κωλύματος". Μεταξύ άλλων η κ. Μαρκουλλή συμπεριλαμβάνει στα ζητήματα παρατυπιών που εγείρονται:

* Αντικανονική λειτουργία και αντικανονική σύνθεση του Συμβουλίου Κυβερνώντων και της Διαχειριστικής Επιτροπής
* Διοικητικές πράξεις και αποφάσεις που στερούνται νομιμότητας
* Βάσει των παραπάνω οι τελευταίοι τέσσερις ετήσιοι προϋπολογισμοί του Ινστιτούτου (που σημειωτέον υποβλήθηκαν από το ΥΠΕΞ και εγκρίθηκαν από τη Βουλή) δεν ετοιμάστηκαν με τις δέουσες νομότυπες διαδικασίες
Στο πλαίσιο της επιστολής προς τον Γεν. Εισαγγελέα, η κ. Μαρκουλλή υποδεικνύει ότι "το νομότυπο και καταστατικά ορθό της λειτουργίας του ΕΙΚ ενδιαφέρει άμεσα το κράτος, το οποίο εφόσον είναι πλέον ο μόνος χρηματοδότης του ΕΙΚ, έχει ευθύνη απέναντι στον Κύπριο φορολογούμενο, στο προσωπικό και τους συνεργάτες του ιδρύματος". Αυτό που δεν έπραξαν οι προκάτοχοί της, την προάσπιση δηλαδή του κύρους της Δημοκρατίας και τον έλεγχο του δημοσίου χρήματος, το έπραξε η κ. Μαρκουλλή με την επιστολή της στον Γ. Εισαγγελέα.

Ξεκάθαρη απάντηση

Η γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα, Πέτρου Κληρίδη, απεστάλη στο ΥΠΕΞ στις 4 Ιουνίου 2008 όταν δηλαδή στη θέση της κ. Μαρκουλλή βρισκόταν ήδη ο Μάρκος Κυπριανού. Μάλιστα, φαίνεται ότι υπό την προεδρία του κ. Κυπριανού είχε προηγηθεί (στις 30 Μαΐου 2008) ειδική σύσκεψη για τα λειτουργικά προβλήματα του ΕΙΚ όπου και επαναβεβαιώθηκε η ύπαρξη των προβλημάτων. Ο κ. Κληρίδης στην επιστολή του υπογραμμίζει ότι εκείνο που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης είναι "ο τρόπος αποκατάστασης της νομιμότητας και της υπέρβασης των καταστατικών προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί". Δεν κάνει δηλαδή καμιά αναφορά στον τρόπο αντιμετώπισης και ελέγχου των όσων επισυνέβησαν κατά την περίοδο όπου το ΕΙΚ λειτουργούσε παράτυπα.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Γ. Εισαγγελέας υπογραμμίζει ότι "ο διορισμός των φερόμενων ως μη ex officio μελών έγινε αντικανονικά, τα δε 6 ex officio μέλη δεν μπορούν να διορίσουν νέα μέλη αφού απαιτούνται 7 μέλη για να είναι το Συμβούλιο Κυβερνητών σε απαρτία" και προτείνει ο ιδρυτής (δηλαδή η κυβέρνηση) να υποβάλει αίτηση στο Δικαστήριο για διορισμό προσωρινής διοίκησης του ιδρύματος, δηλαδή προσωρινού Συμβουλίου Κυβερνητών προκειμένου αυτό με τη σειρά του να τροποποιήσει τους σκοπούς του ιδρύματος και να αναθεωρήσει τη λειτουργία του Ινστιτούτου. Ο κ. Κληρίδης επισημαίνει, ωστόσο, ότι σε περίπτωση που η κυβέρνηση κρίνει ότι ο σκοπός του ιδρύματος ολοκληρώθηκε, τότε θα πρέπει να υποβληθεί αίτηση στο Δικαστήριο για διάλυση του Ινστιτούτου.
Όπως πληροφορούμαστε το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφασή του την προηγούμενη βδομάδα ανέθεσε σε τριμελή υπουργική επιτροπή την επεξεργασία πρότασης για υποβολή αίτησης, στο Δικαστήριο, τροποποίησης των κανονισμών λειτουργίας του ΕΙΚ.

"Θετική εξέλιξη"
Για το θέμα επικοινωνήσαμε με τον Αναπληρωτή Διευθυντή του ΕΙΚ, Νεόφυτο Χρυσοχό, ο οποίος (στην ιστοσελίδα του ΕΙΚ αναφέρεται ως ο Διευθυντής) και εκτελεί τα καθήκοντα του Αν. Διευθυντή μετά τον θάνατο του τέως Διευθυντή του ΕΙΚ, Αντώνη Μαλαού. Να σημειωθεί ότι η κ. Μαρκουλλή στην επιστολή της προς τον Γ. Εισαγγελέα αναφέρει ότι ερωτηματικά εγείρονται και για "τις προσλήψεις μελών του προσωπικού, και το θέμα της θέσης Αν. Διευθυντή που κατέχει σήμερα ο κ. Χρυσοχός ο οποίος διορίστηκε μετά το θάνατο του τέως Διευθυντή κ. Μαλαού και ασκεί μέχρι σήμερα την ουσιαστική διοίκηση του ιδρύματος". Ο κ. Χρυσοχός λοιπόν ανέφερε στον "Π" ότι "εδώ και καιρό το Ινστιτούτο ζήτησε την επαναφορά της λειτουργίας του Συμβουλίου Κυβερνητών" χαρακτηρίζοντας ως θετική τη δρομολόγηση της σχετικής διαδικασίας. "Πρόκειται για αίτημα του Ινστιτούτου από το 2005, επομένως η εξέλιξη κρίνεται ως θετικότατη. Μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες θα ενισχυθεί ο ρόλος και η δραστηριότητα του ΕΙΚ".

politis

Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
: http://www.hellenicvoiceny.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1902&Itemid=1