Μέσα στο χρόνο η ύφεση έρχεται και παρέρχεται. Αν μπορούσαμε να οικοδομήσουμε μια οικονομία που δεν θα επηρεάζονταν από τα συναισθήματα των ανθρώπων, τα οποία δημιουργούν την ύφεση και την έκρηξη, θα καταλήγαμε σε κάτι που θα έμοιαζε με την οικονομία της Ανατολικής Γερμανίας.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν ότι ο τερματισμός της ανοδικής πορείας, για τους περισσότερους Αμερικανούς, ήταν πρωτοφανής. Το 2000, στο τέλος της προηγούμενης οικονομικής έκρηξης, η μέση αμερικανική οικογένεια κέρδιζε περίπου 61.000 δολάρια το χρόνο, σε πληθωριστικά προσαρμοσμένους όρους. Το 2007, απ' ότι φαίνεται ήταν η τελευταία χρονιά της τελευταίας οικονομικής άνθησης, η μέση οικογένεια, όσο περίεργο και αν φαίνεται, κέρδιζε 60.500 δολάρια.

Αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν. Σε κάθε άλλη οικονομική έκρηξη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η αγοραστική δύναμη των περισσότερων αμερικανικών οικογενειών αυξήθηκε. Μπορείτε να το ορίσετε μάλιστα ως βασικό κριτήριο μιας υγιούς οικονομίας, ότι δηλαδή διαρκώς βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτέλεσαν πρότυπο λόγω της μεγάλης οικονομικής άνθησης. Ωστόσο, τα περισσότερα νοικοκυριά στις ΗΠΑ δεν φαίνεται να «αποκόμιζαν» έστω και μικρό μέρος της βελτίωσης των ρυθμών ανάπτυξης.

Ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξε οικονομική διεύρυνση χωρίς να αποτυπώνεται στο εισόδημα του μέσου νοικοκυριού» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Lawrence Katz καθηγητής οικονομικών στο Χάρβαρντ. Δημοσκόπηση που πραγματοποίησε το Pew Research Center για τα οικονομικά των πολιτών τα πέντε τελευταία χρόνια, βρέθηκε ότι οι περισσότεροι πολίτες δεν επωφεληθήκαν, τουλάχιστον όχι σε χρηματικούς όρους.

Οι αιτίες της επιβράδυνσης των εισοδημάτων έχει τις ρίζες του μέσα στο χρόνο. Η «μισθολογική» επιβράδυνση ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίες του 70', με την πετρελαϊκή κρίση να εκτοξεύει το κόστος την καθημερινής ζωής. Η τεχνολογική «επανάσταση» και η αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου που ακολούθησε, περιόρισε τη διαπραγματευτική δύναμη ενός μεγάλου τμήματος του εργατικού δυναμικού. Κατά τα πρόσφατα χρόνια, το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης έχει «δαγκώσει» ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματος των περισσότερων εργαζομένων.

Το μέσο πραγματικό εισόδημα των Αμερικανών διπλασιάστηκε από τα τέλη του της δεκαετίας του 40΄μέχρι τα τέλη του 70΄. Στα επόμενα τριάντα χρόνια έχει αυξηθεί μόλις κατά 25%. Το βασικό πρόβλημα της αμερικάνικης οικονομίας είναι ότι διανέμει τους «καρπούς» της ανάπτυξης σε ένα σχετικά περιορισμένο τμήμα του πληθυσμού. Δεν χρειάζεται άλλη μια δεκαετία αποδεικτικών στοιχείων για να καταλήξει κάποιος σ' αυτό το συμπέρασμα.

Όμως γιατί αυτή η διαφορά στην τάση των εισοδημάτων; Η πορεία αυτή δεν είναι τυχαία. Τα εισοδηματικά κέρδη της μεταπολεμικής περιόδου υπήρξαν προϊόν ενός προγράμματος για την ενίσχυση της μεσαίας τάξης. Σήμερα η Αμερική προσπαθεί να επαναφέρει την ανοδική τάση μέσω νέων προγραμμάτων, τα οποία ωστόσο χαρακτηρίζονται από «έλλειψη στρατηγικής», σύμφωνα με τον Bruce Katz της Brookings Institution.

kathimerini

Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
: http://www.hellenicvoiceny.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1586&Itemid=1