Όταν αναφερόμαστε σε «γκρίζες ζώνες», συνειρμικά σκεφτόμαστε το Αιγαίο. Η διαμάχη για τον καθορισμό των εθνικών χωρικών υδάτων, ωστόσο, δεν είναι αποκλειστικά πρόβλημα της γειτονιάς μας.
Μακριά από το μικρό Αιγαίο, στον αχανή Ειρηνικό ωκεανό, η Χιλή και το Περού έχουν διαφωνίες που – παρότι μοιάζουν πολύ με τις ελληνοτουρκικές – παραμένουν άγνωστες στη χώρα μας. Oύτε καν η παραπομπή του χιλιανοπερουβιανού ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης δεν προβλήθηκε από τα ελληνικά ΜΜΕ, τη στιγμή που η απόφαση ενδέχεται να επηρεάσει τη δική μας… …περίπτωση (οι αποφάσεις του δικαστηρίου δεν αποτελούν δεδικασμένο για τα υπόλοιπα κράτη, ωστόσο αποτελούν νομολογία την οποία λαμβάνουν υπόψη τους οι δικαστές). Η διαμάχη των δύο χωρών της Λατινικής Αμερικής αρχίζει από τους πολέμους του 19ου αιώνα (κάτι αντίστοιχο με τους Βαλκανικούς Πολέμους), με τους οποίους η Χιλή προσάρτησε ορισμένες επαρχίες του Περού αλλά και της Βολιβίας (της οποίας απέκοψε την πρόσβαση στον Ειρηνικό). Τελικά, οι δύο χώρες διευθέτησαν τις διαφορές τους με τις συνθήκες του 1952 και του 1954, τις οποίες όμως το Περού σήμερα ερμηνεύει διαφορετικά. Ισχυρίζεται ότι οι συνθήκες αφορούσαν μόνο τα δικαιώματα αλιείας στα συγκεκριμένα ύδατα και δεν καθόριζαν τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών. Έτσι, στις 16 Ιανουαρίου 2008 το Περού προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Χιλής, η οποία αμέσως ανακάλεσε τον πρέσβη της από την περουβιανή πρωτεύουσα Λίμα. Η περίπτωση του Αιγαίου είναι πιο περίπλοκη. Παρ’ όλα αυτά, αναλογικά, η θέση του Περού είναι παρόμοια μ’ αυτήν της Τουρκίας (αμφισβητεί τις υφιστάμενες συνθήκες), ενώ της Χιλής ταυτίζεται με τις απόψεις της χώρας μας (καθώς δεν παραδέχεται την ύπαρξη «γκρίζων ζωνών»). Φαίνεται, λοιπόν, παράξενο που η προσφυγή έγινε από το Περού, και μάλιστα μονομερώς. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι. Στη χιλιανοπερουβιανή περίπτωση και οι δύο χώρες έχουν δεχτεί προηγουμένως την αρμοδιότητα του δικαστηρίου, οπότε οποιαδήποτε από τις δύο μπορεί να προσφύγει μονομερώς. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την υποχρεωτική αρμοδιότητά του, γι’ αυτό και χρειάζεται η ρητή συναίνεσή της ώστε να μπορέσει το δικαστήριο να γνωμοδοτήσει για μια υπόθεση που την αφορά. Περιέργως η κυβέρνηση του Περού είναι σίγουρη πως η χώρα θα βγει κερδισμένη από την προσφυγή, γι’ αυτό ρισκάρει να δημιουργήσει ένταση στις σχέσεις της με τη γειτονική χώρα, οι οποίες είχαν βελτιωθεί τον τελευταίο χρόνο θεαματικά. Η Χιλή, πάλι, ανησυχεί. Αιτία είναι άλλη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου, σχετική με τη διαμάχη της Νικαράγουας με την Ονδούρα. Το δικαστήριο δικαίωσε τη Νικαράγουα, η οποία αμφισβητούσε τις υφιστάμενες συνθήκες, και της κατοχύρωσε μάλιστα πιο εκτεταμένα χωρικά ύδατα από όσα διεκδικούσε! Αντιθέτως, αναγνώρισε την κυριαρχία της Ονδούρας σε 4 αμφισβητούμενα μικρά νησάκια (τα «Ίμια» της Καραϊβικής). Ίσως οι συγκρίσεις να είναι επικίνδυνες, αλλά σίγουρα είναι ωφέλιμες. Εξάλλου, μπορεί η Λατινική Αμερική να είναι στην άλλη άκρη του κόσμου, οι ομοιότητές της όμως με τη γειτονιά μας είναι συχνά εντυπωσιακές. Οι διαμάχες όμορων χωρών, όπως της Χιλής με τη Βολιβία και το Περού, του Περού με τον Ισημερινό και οι πιο πρόσφατες του Ισημερινού με την Κολομβία και της Κολομβίας με τη Βενεζουέλα, θυμίζουν πολύ Βαλκάνια. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που το πρώτο τουβλάκι από το ντόμινο του Κοσόβου έπεσε στη Βολιβία. Ποντίκι
Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
: http://www.hellenicvoiceny.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1528&Itemid=1 |