Η ελληνική γυναικεία φορεσιά δεν αποτελούσε πάντα ένα είδος πρώτης ανάγκης ή καλλωπισμού.
Με τα δικά της εκφραστικά μέσα, το σχήμα, τα στολίδια, την ποιότητα των υλικών της, με τον πλούτο ή την ένδειά της μπορούσε να εκφράζει τις αισθητικές αντιλήψεις και το γούστο κάθε εποχής.

Μια ιδιαίτερα σημαντική έκθεση για την εξέλιξη του ελληνικού γυναικείου ενδύματος από τον 18ο αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ού, με τίτλο «Αχνάρια Μεγαλοπρέπειας. Μια νέα ματιά στην παράδοση της Ελληνικής γυναικείας φορεσιάς» παρουσιάζει το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ιδρυμα στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Αφετηρία της έκθεσης αποτελούν δύο τύποι ενδυμάτων, το φόρεμα της Κάσου - Καρπάθου και το πολύπτυχο, ριχτό φόρεμα της Κρήτης που φαίνεται πως διαμορφώθηκε κυρίως στην Ιταλία στους χρόνους της Αναγέννησης. Τα ενδύματα αυτά αποτέλεσαν τη βάση για τις φορεσιές του αιγαιοπελαγίτικου χώρου.

Ανάμεσα στα εκθέματα ξεχωρίζουν το πλούσια κεντημένο κοστούμι από την Αστυπάλαια, το ένδυμα από το Στεφανοβίκι της Θεσσαλίας που χαρακτηρίζεται από τον εκπληκτικό συνδυασμό υφασμάτων, χρωμάτων και κοσμημάτων, το πολυτελές και χρυσοποίκιλτο φόρεμα από τα Γιάννενα καθώς επίσης και υπέροχα κοστούμια, που σπάνια εκτίθενται, από την Κύμη Ευβοίας και τα Ψαρά.

Πάνω από 40 αυθεντικά χαρακτηριστικά ελληνικά ενδύματα από τον 18ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα συγκεντρώνει η έκθεση και επικεντρώνεται στην εξέλιξη των τοπικών φορεσιών του ελλαδικού χώρου γύρω στον 18ο αι., εντοπίζοντας κατάλοιπα ενδυματολογικών σχημάτων μιας περιόδου με ελάχιστες σχετικές πληροφορίες. Τα σχήματα αυτά αποτέλεσαν τη βάση για ό,τι επρόκειτο να ακολουθήσει στα μέσα του 19ου αι., όταν με τα ρομαντικά κινήματα αποκρυσταλλώθηκαν οι τοπικές φορεσιές στην Ελλάδα, την Ευρώπη και αλλού.

Mια σειρά από «πουκάμισα» που εισάγουν στη «δαλματική», ένδυμα που αποτέλεσε τη βάση των υπόλοιπων ελληνικών ενδυμάτων, θα έχει επίσης την ευκαιρία να δει ο θεατής.

Μεταξύ άλλων παρουσιάζονται φορεσιές της Σκοπέλου, της Κύμης, του Τρικερίου, της Σκύρου, της Αστυπάλαιας, των Ψαρών και των Σπετσών και παράλληλα ενδυματολογικά σύνολα από το Καστελόριζο την Κάρπαθο, το Γιδά, το Σουφλί και το Στεφανοβίκι. Η «δαλματική», λόγω της απλής της γραμμής, συμπληρώθηκε σε όλα τα Βαλκάνια από μια σειρά από ενδύματα το ένα επάνω στο άλλο κατά τη μακρά διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας.

Ετσι πάνω από το βασικό αγροτικό βυζαντινό ένδυμα όπως αυτό εξελίχθηκε μετά τη ρωμαϊκή περίοδο εντοπίζονται διάφορα αστικά πανωφόρια, αντερί καβάδια, καφτάνια, ντουλαμάδες, σαγιάδες, πιρπιρί και τζουμπέδες. Στην ενότητα αυτή, εκτός από μεμονωμένα δείγματα, παρουσιάζονται και σπάνιες φορεσιές από τα Γιάννενα, τον Πύργο και την Αθήνα.

Σε ξεχωριστή ενότητα της έκθεσης, τέλος, παρουσιάζονται οι φορεσιές της Αυλής. Πρόκειται για τις ενδυμασίες που εισήγαγαν η βασίλισσα Αμαλία (1837) και στη συνέχεια η βασίλισσα Ολγα (1867) οι οποίες επηρέασαν τις αστικές αλλά και τις αγροτικές ενδυμασίες στον ελλαδικό χώρο. Τα ενδύματα αυτά αναδεικνύουν την αλληλεπίδραση της δυτικής αισθητικής με την ελληνική.

Η συλλογή των ενδυμάτων που εκτίθενται στην έκθεση «Αχνάρια Μεγαλοπρέπειας. Μια νέα ματιά στην παράδοση της Ελληνικής γυναικείας φορεσιάς» αποτελούν μέρος της συλλογής του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, εκτός από δύο (το φόρεμα της Κάσου ? Καρπάθου και το πολύπτυχο, ριχτό φόρεμα της Κρήτης) που προέρχονται από τη συλλογή του Μουσείου Μπενάκη και παρουσιάζονται για πρώτη φορά.

Οι κούκλες είναι από τη συλλογή του Λυκείου των Ελληνίδων. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει αναλάβει η σκηνογράφος-ενδυματολόγος και πρόεδρος του ΠΛΙ, Ιωάννα Παπαντωνίου, και τη σκηνογραφική επιμέλεια ο Σταμάτης Ζάννος.

Υπενθυμίζουμε ότι η έκθεση πρωτοπαρουσιάστηκε στο Ελληνικό Κέντρο Λονδίνου τον Φεβρουάριο του 2014 -με αφορμή τα είκοσι χρόνια λειτουργίας του αλλά και τα σαράντα χρόνια λειτουργίας του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος- στη μνήμη της Κούλας Λαιμού.

ethnos

Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
: http://www.hellenicvoiceny.com/index.php?option=com_content&task=view&id=8546&Itemid=30