| Δεν ξεχνώ, να μην θυμάμαι |
| 20.07.09 | |||||
|
Όταν οι Ε/Κ κάνουν λόγο για ειρηνική συνύπαρξη στο παρελθόν, σημαίνει ότι μπορούμε να ζήσουμε μαζί στο μέλλον. Όταν οι Τ/Κ μιλούν κυρίως για ένα παρελθόν έχθρας και βίας, εννοούν ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε μαζί Τριάντα πέντε χρόνια μετά τα γεγονότα του 1974, σημαίνουν κάτι παραπάνω από μια γενιά, αν και, επιστημονικά, οι ανθρωπολόγοι αποφεύγουν να χωρίζουν τους ανθρώπους σε γενιές μετρώντας στείρα τα χρόνια. Το γεγονός, ωστόσο, παραμένει ότι, καθώς οι άνθρωποι που έζησαν από κοντά εκείνες τις στιγμές, σιγά σιγά αποσύρονται, αφήνουν τις μνήμες παρακαταθήκη στους νεότερους, οι οποίοι γεννήθηκαν σε μια διχοτομημένη Κύπρο. Ποιες είναι όμως οι μνήμες που επιλέγουν να μεταβιβάζουν και ποια η ερμηνεία τους για τα ιστορικά γεγονότα; Γιατί κάθε Ιούλιο ακούμε διαφορετικές προσεγγίσεις για το πραξικόπημα και την εισβολή και πώς ερμηνεύεται η επιμονή της επίσημης τουρκοκυπριακής πλευράς να αποκαλεί τον πόλεμο «ειρηνευτική επιχείρηση»; Έχοντας ζήσει για ένα διάστημα της δεκαετίας του ΅90, και στις δυο πλευρές της Λευκωσίας, αλλά και στην Πύλα, για τις ανάγκες της έρευνάς του για το θέμα του εθνικισμού και της κοινωνικής μνήμης στην Κύπρο, ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου και συγγραφέας του βιβλίου «Η ηχώ της νεκρής ζώνης» (Εκδ. Scripta, 2009), Γιάννης Παπαδάκης, προσεγγίζει τη μνήμη και τη λήθη στις δύο κοινότητες της Κύπρου.
Έντονοι διαχωρισμοί
«Η μνήμη είναι κάτι έντονα πολιτικοποιημένο και έντονα διαφιλονικούμενο. Στην Κύπρο ειδικά, το θέμα της μνήμης είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον, διότι είναι πολύ έντονοι οι πολιτικοί διαχωρισμοί: Από τη μια ο διαχωρισμός Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων κι από την άλλη ο διαχωρισμός δεξιών-αριστερών», αναφέρει. Έτσι, αυτές τις μέρες, στην ελληνοκυπριακή πλευρά, η Δεξιά συνήθως τονίζει την 20ή Ιουλίου, η δε Αριστερά συνήθως τη 15η Ιουλίου. Το ίδιο εκφράζουν και τα συνθήματα των δύο πολιτικών πόλων, όπου το μεν «Ο λαός δεν ξεχνά τους φασίστες και τα τανκς» είναι μια κατηγορία προς τη Δεξιά που υπονοεί ότι υπάρχει μια προσπάθεια να ξεχαστεί το πραξικόπημα, η δε θέση της Δεξιάς εδώ και πολλά χρόνια ήταν η λεγόμενη «πολιτική της λήθης».
«Υποστήριζε, δηλαδή, ότι θα ΅πρεπε να ξεχαστεί το πραξικόπημα, διότι θεωρούσαν ότι δημιουργούσε έντονους διαχωρισμούς, κατΆ αρχήν μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας και επίσης μεταξύ των Ελληνοκυπρίων, όσον αφορά τους πραξικοπηματίες και όσους ήταν εναντίον», σημειώνει ο κ. Παπαδάκης.
Το διπλό «Δεν ξεχνώ»
Το ενδιαφέρον είναι ότι παρόμοιες επετειακές ορολογίες έχουν και οι Τουρκοκύπριοι: Όπως στην ελληνοκυπριακή πλευρά έχει καθιερωθεί ως σύνθημα το «Δεν ξεχνώ», οι Τουρκοκύπριοι έχουν το «Δεν θα ξεχάσουμε», το οποίο αναφέρεται κυρίως στη δεκαετία του Ά60 και τις δικοινοτικές συγκρούσεις, τις οποίες οι Τ/Κ θυμούνται ως μια περίοδο διωγμού και καταπίεσης. Η διαφορετική επιλογή της μνήμης από τις δύο κοινότητες φαίνεται ανοιχτά στην ιστορική διαχείριση της ημερομηνίας της 20ής Ιουλίου, η οποία, για τη μεν ε/κ είναι η «βάρβαρη τουρκική εισβολή», για τη δε τ/κ πλευρά αποτελεί την «ειρηνευτική επιχείρηση», η οποία συχνά χαρακτηρίζεται και «ευτυχής». Το τι τελικά ήταν εκείνη η μέρα είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο θέμα, αναφέρει ο κ. Παπαδάκης. Θεωρείται, ωστόσο, δεδομένο ότι η τ/κ ονομασία είναι μια ονομασία ιδιαίτερα προσβλητική για τους Ελληνοκύπριους, ως μια αναφορά που δεν λαμβάνει υπόψη τον πόνο της άλλης πλευράς. Αντίστοιχα προσβλητικό για τους Τουρκοκύπριους, προσθέτει, είναι όταν οι Ε/Κ μιλούν για ειρηνική συνύπαρξη πριν από το 1974. «Για να καταλάβουμε γιατί την ονομάζουν έτσι την 20ή Ιουλίου, πρέπει να καταλάβουμε πώς βίωσαν την περίοδο του ΅60, η οποία υπήρξε για αυτούς ιδιαίτερα τραυματική, ιδιαίτερα από το 1963 έως το 1967. Εκ των υστέρων φαίνεται να διαψεύστηκαν οι προσδοκίες τους ότι θα δημιουργούσαν το δικό τους κράτος και θα ζούσαν ελεύθερα. ΠαρΆ όλα αυτά, η 20ή Ιουλίου σήμαινε για τους Τ/Κ το τέλος της καταπίεσης που βίωσαν όταν ζούσαν με τους Ε/Κ», προσθέτει.
Τελικά, καταλήγει ο κ. Παπαδάκης, μιλώντας για το παρελθόν, η κάθε πλευρά μιλά για το μέλλον. «Όταν οι Ε/Κ κάνουν λόγο για ειρηνική συνύπαρξη στο παρελθόν, σημαίνει ότι μπορούμε να ζήσουμε μαζί στο μέλλον, σε μια επανενωμένη Κύπρο. Αντίστροφα, όταν οι Τ/Κ μιλούν κυρίως για ένα παρελθόν έχθρας και βίας, εννοούν ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε μαζί. Κατά πόσο στο παρελθόν υπερίσχυσε η βία ή η συνύπαρξη, είναι κάτι που δεν μπορεί να μετρηθεί επιστημονικά όμως...».
ΠΟΛΙΤΗΣ
Μόνο εξουσιοδοτημένοι χρήστες μπορούν να γράψουν σχόλια! Powered by !hellenicvoiceny Copyright (C) 2007Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
|
|||||
| Τελευταία ανανέωση ( 20.07.09 ) | |||||