| ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΜΑΣΤΟΣ ΚΑΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ |
| 22.04.07 | |||||
|
Πολλές παθήσεις που θεωρούνται ανίατες μπορούν σήμερα να προληφθούν η και να θεραπευθούν, εφ όσον διαγνωσθούν έγκαιρα. Τόσο η πρόληψη όσο και η έγκαιρη διάγνωση, προϋποθέτουν ότι ο πολίτης είναι ευαισθητοποιημένος και κατάλληλα ενημερωμένος.
Η γνώση της κατασκευής και του τρόπου που λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα, αλλά και η κατανόηση βασικών στοιχείων μιας πάθησης ,μπορούν να βοηθήσουν ώστε να αναγνωρισθούν έγκαιρα, τυχόν προειδοποιητικά συμπτώματα και σημεία, από τον ίδιο τον πάσχοντα και να τον οδηγήσουν στο γιατρό. Από την άλλη μεριά, το να γνωρίζει κανείς τον τρόπο εξέτασης, το είδος της θεραπείας, βοηθά στο να έρθει πιο εύκολα στο γιατρό, ξεπερνώντας τους φόβους και τους δισταγμούς του. ʼλλωστε είναι γνωστό στην πρακτική ιατρική ότι αυτό πού φοβίζει περισσότερο στον άνθρωπο στο ζήτημα της ασθένειας είναι το «άγνωστο» και ο «μύθος» που την περιβάλλει. Το παρόν άρθρο αυτό ακριβώς το έλλειμμα πληροφόρησης προσπαθεί να καλύψει, όσον αφορά τις παθήσεις του γυναικείου μαστού. Η γλώσσα είναι απλή ώστε να κατανοήσει κάθε γυναίκα, λεπτομέρειες που ίσως δεν γνώριζε και να ξεδιαλύνει μύθους ,καθώς και να ευαισθητοποιήσει με την σειρά της άλλες γυναίκες για την πρόληψη και διάγνωση των παθήσεων του μαστού. Το σώμα μας αποτελείται από απειροελάχιστες δομές , τα κύτταρα , που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Ομάδες εξειδικευμένων κυττάρων σχηματίζουν τους ιστούς κα τα διάφορα όργανα του σώματος, όπως τον εγκέφαλο, τους πνεύμονες και τα νεφρά. Υπό φυσιολογικές συνθήκες τα κύτταρα αναπαράγονται μέσα από την διαίρεση τους σε τακτικά διαστήματα, έτσι ώστε τα διαφορά όργανα να αναπτύσσονται και να ανανεώνονται. Η ασθένεια μπορεί να διαταράξει αυτή την φυσιολογική λειτουργία με διάφορους τρόπους. Μερικές φορές εμφανίζεται ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων που δημιουργεί έναν όγκο. Οι όγκοι αυτοί μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Ο καλοήθεις όγκοι παραμένουν περιορισμένοι σε μια μικρή περιοχή, δεν δίνουν μεταστάσεις και μετά την θεραπεία δεν δημιουργούν άλλα προβλήματα. Οι κακοήθεις όγκοι ή καρκίνοι επίσης εμφανίζονται σε περιορισμένη έκταση, αλλά αν παραμεληθούν μπορεί να εξαπλωθούν σε κοντινά όργανα ή ιστούς.ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΜΑΣΤΟΣ Ο μαστός αποτελείται από λιπώδη ιστό. Δεν έχει μύες αλλά ακουμπά πάνω στους δύο μεγάλους μύες της πρόσθιας επιφάνειας του θώρακα. Το δέρμα του μαστού είναι πολύ λεπτό. Ο λιπώδης ιστός του μαστού περιέχει αδένες (οι οποίοι όλοι μαζί σχηματίζουν τον μαζικό αδένα και που μπορούν να παράγουν γάλα στα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό), γαλακτοφόρους πόρους (που μεταφέρουν το γάλα από τους αδένες προς την θηλή), λίπος, αγγεία, ινώδη ιστό και νεύρα. Στην περιοχή της μασχαλιαίας κοιλότητας και του μαστού υπάρχουν πολλοί λεμφαδένες (αδένες που μεταφέρουν το λεμφικό υγρό από τον μαστό και το χέρι. Αυτοί οι λεμφαδένες συχνά προσβάλλονται πρώτοι σε περίπτωση καρκίνου του μαστού. Οι μαστοί δέχονται την επίδραση μιας σειράς ορμονών, που καθορίζουν την ανάπτυξη και την λειτουργία τους. Διαταραχές ανάπτυξης των μαστών 1.Ανισομαστία: στις περισσότερες γυναίκες το μέγεθος του ενός μαστού είναι ελαφρά διαφορετικό από το άλλο. Όταν η διαφορά είναι μεγάλη ονομάζεται ανισομαστία και την θεωρούμε φυσιολογική παραλλαγή παρά ανωμαλία. Στη γυναίκα μπορεί απλά να προκαλέσει ψυχολογικό πρόβλημα, οπότε βοηθά η χειρουργική διόρθωση. 2.Υποπλασία: είναι μια κατάσταση ,όπου οι δύο μαστοί δεν έχουν αναπτυχθεί και δεν πρέπει να την συγχέουμε με τους μαστούς μικρού μεγέθους , πού είναι μια φυσιολογική κατάσταση. 3.Γιγαντομαστία: είναι μια κατάσταση κατά την οποία το μέγεθος του στήθους είναι αρκετά μεγάλο και μπορεί να παρατηρηθεί στην εφηβεία λόγω ορμονικών διαταραχών και στην ενήλικη ζωή στην εγκυμοσύνη και μετά την λήψη ορισμένων φαρμάκων. 4.Ιατρογενείς δυσμορφίες: πρόκειται για καταστάσεις που δημιουργούνται από κάποια ιατρική παρέμβαση, όπως πχ οι εγχειρητικές ουλές (μετά από βιοψία), το κάψιμο του δέρματος και η νέκρωση το λίπους μετα από ακτινοβολία. ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Μια γυναίκα για να διακρίνει τις τυχόν αλλαγές που έγιναν στο μαστό ευκολότερα και γρηγορότερα πρέπει να τον συγκρίνει με τον άλλο. Τα σημεία που μπορούμε να διακρίνουμε τα χωρίζουμε σε ορατά και σε ψηλαφητά.Α. Ορατά σημεία: Η αλλαγή εμφάνισης στο μαστό μπορεί να τον αφορά ολόκληρο ή μόνο μια περιοχή του. Σε όλο τον μαστό η αλλαγή εμφάνισης αφορά συνήθως στην αύξηση του μεγέθους του ή στην φλεγμονή του (οπτικά γίνεται αντιληπτό σαν κοκκινίλα του δέρματος και πρήξιμο του μαστού). Η τοπική αλλαγή εμφανίζεται συνήθως σαν πρήξιμο κάποιας περιοχής, σαν πάχυνση του δέρματος ,ζάρωμα της περιοχής , ερεθισμό του δέρματος (τοπική φλεγμονή), όπως και η αλλαγή στην εμφάνιση του δέρματος και να φαίνεται σαν φλούδα πορτοκαλιού. Επίσης μπορεί να εμφανισθεί εκροή υγρού από την θηλή ή ξαφνικό γύρισμα της θηλής προς τα μέσα (εσώλκη θηλής) , όπως επίσης και μια κοκκινίλα που δεν υποχωρεί.Β.Ψηλαφητά σημεία: To πιο συνηθισμένο σημείο ή εύρημα με το οποίο γίνεται αντιληπτός ένας καρκίνος του μαστού είναι ένας ψηλαφητός όζος που δεν υπήρχε πριν. Ένας όζος που πριν δεν υπήρχε. Ένας όζος που ψηλαφάται στον μαστό ή στην μασχάλη , ο οποίος δεν μικραίνει και δεν συρρικνώνεται μετά από 1-2 εβδομάδες είναι εύρημα που πρέπει να το αξιολογήσει ο γιατρός. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι 9 στους 10 όζους είναι καλοήθεις. Επίσης συχνά οι γυναίκες ψηλαφούν μια σκληρία στο μαστό (που μερικές φορές είναι επώδυνη). ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΣΤΩΝΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Περίπου 1 στις 5 γυναίκες κάποια στιγμή της ζωής της εμφανίζει καλοήθη πάθηση του μαστού. Οι καλοήθεις όγκοι δεν εμφανίζονται πρίν την εφηβεία και εμφανίζονται σπάνια μετά την εμμηνόπαυση. Οι καλοήθεις όγκοι δεν είναι επικίνδυνοι για την ζωή, δεν διαδίδονται έξω από τον μαστό και θεραπεύονται εύκολα. Αν λοιπόν μια γυναίκα ψηλαφίσει ένα εξόγκωμα, επειδή δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσουμε την καλοήθεια από την κακοήθεια, πρέπει απαραίτητα να συμβουλευθεί τον γιατρό της. 1.Κυστεις στον μαστό: οι κύστεις είναι σάκοι γεμάτοι με υγρό, έχουν ομαλή υφή, συνήθως είναι κινητές και επώδυνες. Στην δημιουργία τους συμμετέχουν οι ορμόνες και γι αυτό είναι συχνές σε γυναίκες ηλικίας 30-50 χρ. Και συνήθως εξαφανίζονται μετά την εμμηνόπαυση. Οι κύστεις θεραπεύονται με αναρρόφηση(αφαίρεση του υγρού με μια ειδική βελόνα).Το υγρό μπορεί να σταλεί για κυτταρολογική εξέταση. Περίπου 30% των κύστεων γεμίζουν με υγρό ξανά . 2.Ινοαδενώματα: τα ινωαδενώματα είναι ογκίδια είναι ο συχνότερος όγκος σε γυναίκες μεταξύ 20 και 30 ετών. Αποτελούνται από ινώδη και αδενικό ιστό και μπορεί να μεγαλώσουν με τον καιρό η κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Γι αυτό είναι καλό να αφαιρούνται πριν την εγκυμοσύνη. Το ινωαδένωμα αν είναι μικρό ,(κατω από 1 εκ.) αν δεν μεγαλώνει και δεν είναι επώδυνο δεν υπάρχει λόγος να αφαιρεθεί. Αν η γυναίκα είναι πάνω από 30 χρονών . τότε ο γιατρός μπορεί να προτείνει την αφαίρεσή του, η οποία αφαίρεση δεν βλάπτει τον μαστό και δεν επηρεάζει την εγκυμοσύνη. 3.Ινοκυστική νόσος: εμφανίζεται σε ηλικία 40-50 ετών. Μπορεί να εμφανιστεί και στους 2 μαστούς και πιο συχνά στο άνω και έξω τεταρτημόριο ή στην κάτω πλευρά του μαστού. Συχνά προκαλούν δυσφορία, από ήπιο πόνο μέχρι μεγάλη ευαισθησία στην αφή ή έξαψη. Οι ινωκυστικές αλλοιώσεις προκαλούνται από αλλαγές στα επίπεδα των θηλυκών ορμονών (οιστρογόνα και προγεστερόνη) κατά την διάρκεια της εμμήνου ρύσης. Οι ορμόνες προκαλούν διαστολή των αγγείων , διόγκωση των γαλακτικών αδένων και οι πόροι διηθούνται από την κατακράτηση υγρού. Σαν αποτέλεσμα έχουμε πόνο, εξογκώματα και η γυναίκα νοιώθει τους μαστούς φουσκωμένους. Συνήθως δεν είναι απαραίτητη η θεραπεία επειδή ο πόνος που οφείλεται σε ορμονικές αλλαγές υποχωρεί όταν και αυτές υποχωρήσουν Ο τακτικός έλεγχος των μαστών στα πλαίσια της αυτοεξέτασης σε διαφορετικές στιγμές της εμμήνου ρύσης βοηθά να καταλάβει η γυναίκα αν υπάρχει διαφορά στην σύσταση των μαστών. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Τι είναι ο καρκίνος: ο καρκίνος συμβαίνει όταν ένα μέρος του σώματος αρχίζει να αυξάνει χωρίς έλεγχο. Τα φυσιολογικά κύτταρα διαιρούνται και αυξάνονται με έναν οργανωμένο τρόπο. Όμως τα καρκινικά κύτταρα αυξάνονται με τρόπο ανεξέλεγκτο, καθώς μεγαλώνουν συνεχώς και εμποδίζουν την φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Υπάρχουν διάφορες μορφές καρκίνου, όλοι όμως έχουν μια κοινή βάση, δηλ. την χωρίς έλεγχο αύξηση των κυττάρων Οι διάφορες μορφές καρκίνου δρουν με διαφορετικό τρόπο. Π.χ. ο καρκίνος του προστάτη και ο καρκίνος του μαστού είναι δύο διαφορετικές ασθένειες. Εξελίσσονται με διαφορετικό ρυθμό και αποκρίνονται σε διαφορετική φαρμακευτική αγωγή. Κάποτε τα καρκινικά κύτταρα απομακρύνονται από τον καρκινικό όγκο και διαδίδονται μέσω του αίματος ή του λεμφικού συστήματος ,σε άλλα σημεία του σώματος, όπου δημιουργούν νέους όγκους. Αυτό ονομάζεται μετάσταση και ο καρκίνος λέγεται μεταστατικός καρκίνος. Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου σήμερα στις γυναίκες. Σπάνια εμφανίζεται πριν τα 30 χρόνια. Και πιο συχνά προσβάλλει ηλικίες μεταξύ 50 και 70 ετών. Το ποσοστό του κληρονομικού καρκίνου του μαστού είναι 8-10% και είναι καρκίνοι που παρουσιάζονται πιο συχνά σε ηλικία κάτω των 40 ετών. Σήμερα οι γυναίκες δεν χρειάζεται να κάνουν συνήθως μαστεκτομή (ολική αφαίρεση του στήθους), διότι η αφαίρεση του όγκου ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία είναι το ίδιο αποτελεσματική. Παράγοντες κινδύνου: δεν είναι ακόμη γνωστό τι ακριβώς προκαλεί τον καρκίνο του μαστού. Είναι γνωστό όμως ότι ορισμένες καταστάσεις που λέγονται παράγοντες κινδύνου συνδέονται με την νόσο. Αυτούς τους παράγοντες τους χωρίζουμε σε 3 κατηγορίες.Α)αυτούς που δεν μπορούμε να μεταβάλλουμεΒ)αυτούς που προέρχονται από τον τρόπο ζωής του ανθρώπουΓ)στους αβέβαιους. Παράγοντες που δεν μεταβάλλονται είναι: φύλλο, ηλικία, οικογενειακό ιστορικό (ο καρκίνος του μαστού είναι πιο συχνός σε γυναίκες που μητέρα, αδελφή, γιαγιά έπασχε η πάσχει από την νοσο), φυλή(πιο συχνά εντοπίζεται στην λευκή φυλή),προηγούμενη ακτινοθεραπεία, γενετικοί παράγοντες (μετάλλαξη γονιδίων). Παράγοντες που προέρχονται από τον τρόπο ζωής είναι: ατεκνία ( γυναίκες χωρίς παιδιά ή που γεννήσανε μετά τα 30 το πρώτο τους παιδί έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού), αντισυλληπτικά χάπια (μειώνουν τις πιθανότητες καρκίνου του μαστού), θεραπεία ορμονικής αποκατάστασης (οιστρογόνα με προγεστερόνη, αυξάνουν ελαφρά την πιθανότητα καρκίνου του μαστού), εγκυμοσύνη και θηλασμός (μειώνουν ελαφρά την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού) και διατροφή και αλκοόλ (σε υπέρβαρες γυναίκες υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού). Παράγοντες αβέβαιοι θεωρούνται η μόλυνση του περιβάλλοντος από εντομοκτόνα και αγροτικά φάρμακα και το κάπνισμα ιδίως αν αρχίζει κατά την εφηβική ηλικία. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Οσο νωρίτερα διαγνωσθεί ο καρκίνος του μαστού τόσο περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν για την θεραπεία του. Στις μικρές ηλικίες (20-40) συνιστάται η αυτοεξέταση του στήθους κάθε μήνα. Μετά τα 40 οι γυναίκες χρειάζονται και κλινική εξέταση από γιατρό και μια σειρά προληπτικών εξετάσεων (μαστογραφία, υπερηχογράφημα μαστού). Αυτοεξέταση του στήθους 1. Οπτικός έλεγχος: παρατηρούμε αλλαγές στο μέγεθος και το σχήμα των μαστών , αλλαγές στο σχήμα και στην υφή των θηλών και αν υπάρχει έκκριση από αυτή. Ο έλεγχος γίνεται με 3 τρόπους. Σε όρθια στάση με τα χέρια χαλαρά κρεμασμένα κάτω, σηκώνοντας τα χέρια ψηλά πάνω από το κεφάλι , παρατηρούμε πως ακολουθούν την κίνηση οι μαστοί και προσέχουμε για τυχόν αλλαγές της επιφάνειας του δέρματος των μαστών. Με τα χέρια στα ισχία παρατηρούμε για αλλαγές στο περίγραμμα των μαστών ή για τυχόν τράβηγμα σ κάποια περιοχή. 2.Ψηλάφηση του μαστού και της μασχάλης: θεωρείται η σημαντικότερη μέθοδος εξέτασης των μαστών . Η ψηλάφηση μπορεί να γίνει σε όρθια ή ξαπλωμένη θέση του σώματος και πάντα με τον ίδιο τρόπο. Κλινική εξέταση: οι γυναίκες μεταξύ 20-40 ετών πρέπει να κάνουν κλινική εξέταση κάθε 3 χρόνια από γιατρό. Μετά τα 40 κάθε χρόνο. Σωστό είναι η εξέταση αυτή να γίνεται πριν από κάθε άλλη εξέταση (μαστογραφία, υπερηχογράφημα). Μαστογραφία: μαστογραφία είναι η ακτινογραφία του μαστού με ένα ειδικό μηχάνημα , τον μαστογράφο. Παρόλο που για την εξέταση χρησιμοποιούμε ακτίνες χ , δεν είναι επικίνδυνη. Με την μαστογραφία παίρνουμε πληροφορίες για ψηλαφητά ογκίδια αλλά και για μη ψηλαφητές ανωμαλίες. Η πρώτη μαστογραφία πρέπει να γίνεται σε ηλικία 35-40 χρ. και αποτελεί την μαστογραφία αναφοράς για το μέλλον. Μετά τα 40 η γυναίκα πρέπει να κάνει προληπτικά κάθε χρόνο μαστογραφία, έτσι ο καρκίνος αν έχει αναπτυχθεί έχει ανακαλυφθεί στα πρώτα στάδια. Υπερηχογράφημα μαστού: είναι μια απλή εξέταση η οποία χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να σχηματίσει μια εικόνα του μαστού. Είναι πολύ ευαίσθητο και μπορεί να ξεχωρίσει για παράδειγμα , την διαφορά ανάμεσα σε ένα συμπαγή όγκο και μια κύστη. Συμπληρωματικές εξετάσεις: αν κατά την μαστογραφία και το υπερηχογράφημα του μαστού διαπιστωθεί κάποιος όγκος γίνονται οι συμπληρωματικές εξετάσεις ( μαγνητική τομογραφία, κυτταρολογική εξέταση και βιοψία). Μαγνητική τομογραφία: η μαγνητική τομογραφία με χρήση ενδοφλέβιας χορήγησης σκιαγραφικής ουσίας είναι η πιο ευαίσθητη συμπληρωματική απεικονιστική μέθοδος. Χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να καθορίσουμε την τοπική έκταση της κακοήθους βλάβης, όταν έχουμε διηθιτικό λοβιακό καρκίνο του μαστού και προεγχειρητικά. Σε καμία περίπτωση η μαγνητική τομογραφία δεν πρέπει να αντικαταστήσει την κλασική μαστογραφία κα το υπερηχογράφημα. Είναι συμπληρωματική μέθοδος. Καμιά εξέταση δεν καταργεί την άλλη , αλλά την συμπληρώνει για να γίνει έλεγχος για τυχόν εξάπλωση του καρκίνου σε κάποιο άλλο μέρος του σώματος. ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Σήμερα τα όπλα που διαθέτουμε για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού μπορούμε να τα χωρίσουμε σε 2 κατηγορίες.1.Τοπική θεραπεία που έχε σκοπό να αντιμετωπίσει τον όγκο χωρίς να επηρεάσει το υπόλοιπο σώμα και περιλαμβάνει την χειρουργική επέμβαση και την ακτινοθεραπεία.2.Συστηματική θεραπεία κατά την οποία χορηγούμε μέσω της κυκλοφορίας του αίματος ή από το στόμα φάρμακα ώστε να αντιμετωπισθούν τα καρκινικά κύτταρα που πιθανώς έχουν διασκορπιστεί έξω από τον μαστό και περιλαμβάνει την ορμονοθεραπεία και την χημειοθεραπεία. Η ΖΩΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Πως θα αισθάνομαι: η διάγνωση καρκίνου του μαστού είναι μια εμπειρία πολύ τραυματική για τις περισσότερες γυναίκες. Πολλές γυναίκες νοιώθουν απογοητευμένες και αγχωμένες. Σκέφτονται για τις αλλαγές που πρέπει να κάνουν στη ζωή τους επειδή θα πρέπει να είναι στο νοσοκομείο και να τους παρέχεται θεραπεία. Η θεραπεία μπορεί να προκαλέσει αίσθημα κούρασης , λήθαργου και κακής ψυχολογικής κατάστασης που γρήγορα θα ξεπεραστεί. Σε περίπτωση που νοιώσετε έτσι , μιλήστε στον σύντροφό σας ή σε άλλα άτομα που είναι δίπλα σας , ακόμη και με γυναίκες που έχουν την ίδια πάθηση. Πολλές γυναίκες έτσι αποκτούν αυτό πεποίθηση. Η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία δεν μειώνουν την σεξουαλικότητα μιας γυναίκας. Τέλος , δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλές γυναίκες κάθε μέρα αντιμετωπίζουν την δύσκολη πραγματικότητα του καρκίνου του μαστού. Καλό είναι να συζητάμε μαζί τους και να αντιμετωπίζουμε συλλογικά τους φόβους , τις ανησυχίες και τα προβλήματα. FLASH
Μόνο εξουσιοδοτημένοι χρήστες μπορούν να γράψουν σχόλια! Powered by !hellenicvoiceny Copyright (C) 2007Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
|
|||||
| Τελευταία ανανέωση ( 21.12.07 ) | |||||