Η γιορτή των Θεοφανίων είναι μία από στις λαμπρότερες του έτους. Τα Θεοφάνια λέγονται αλλιώς και “φώτα ολόφωτα”, “ξέφωτα”, και “φωτόγεννα”, επειδή τότε φωτίζεται ο κόσμος και αγιάζονται τα νερά.
Εκτός από τον εθιμοτυπικό αγιασμό που γίνεται στις απανταχού εκκλησίες της Επικράτειας, την ημέρα των Θεοφανίων αναβιώνουν τα παρακάτω έθιμα:

-Κατάδυση του Τίμιου Σταυρού για τον Αγιασμό των υδάτων. Ο ιερέας ρίχνει το σταυρό στο νερό και οι Βουτηχτάδες (κολυμβητές) αναλαμβάνουν την ανέλκυσή του. Ο δεινότερος κολυμβητής που θα πιάσει το Σταυρό, πρώτα θα τον φιλήσει. Παραδοσιακά το έθιμο ήθελε το νικητή να περιφέρει στα σπίτια το Σταυρό και να παίρνει για αντάλλαγμα πλούσια δώρα. Ο αγιασμός των υδάτων έχει συμβολικό χαρακτήρα και γίνεται ως μίμηση της Βάπτισης του Χριστού. Ο αγιασμός επίσης συμβολίζει τον εξαγνισμό των υδάτων, αλλά και του ανθρώπου και την απαλλαγή τους από τα δαιμόνια.

-Οι ιερείς αγιάζουν τα σπίτια με ένα κλωνί βασιλικό, έθιμο το οποίο έχει ατονήσει και απαντάται κυρίως στα χωριά και τις μικρότερες πόλεις.


-Το πλύσιμο των εικόνων επίσης πραγματοποιείται την ημέρα των Φώτων. Το έθιμο φαίνεται να κρατάει από τα αρχαία χρόνια.

-Ένα έθιμο που κρατάει τις ρίζες του στην αρχαία λατρεία, είναι αυτό που σχετίζεται με την φυγή των καλικάντζαρων. Σύμφωνα με την παράδοση λοιπόν, οι καλικάντζαροι είναι δαιμόνια που εμφανίζονται την ημέρα των Χριστουγέννων με στόχο να κάνουν κακό στους ανθρώπους, ευχή που όμως δεν πραγματοποιείται, αφού οι καλικάντζαροι (ή αλλιώς καλιοντζήδες, καλκάνια, καλιτσάντεροι, καρκάντζαροι, σκαλικαντζέρια, καψιούρηδες, κολοβελόνηδες) είναι ανίκανοι να ολοκληρώσουν μια δουλειά. Ο αγιασμός των υδάτων και των σπιτιών σημαίνει το τέλος των καλικάντζαρων μέχρι την επόμενη χρονιά που θα επιχειρήσουν και πάλι να επιβάλουν το κακό στον κόσμο!

neo

Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
: http://www.hellenicvoiceny.com/index.php?option=com_content&task=view&id=6078&Itemid=33