Ομοσπονδία κατ' όνομα και συνομοσπονδία στην ουσία σκιαγραφεί το άτυπο έγγραφο της τουρκικής πλευράς για τη συνταγματική πτυχή που δόθηκε επίσημα προχθές στον Δημήτρη Χριστόφια - Σοβαρό το πλήγμα για τις προοπτικές συγκλίσεων στις εντατικές συνομιλίες

Απούσα είναι και η παραμικρή διάθεση για συναίνεση και εξεύρεση σημαντικών συγκλίσεων στην πτυχή της διακυβέρνησης στο άτυπο έγγραφο με τις προτάσεις του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, που έλαβε επίσημα προχθές ο Δημήτρης Χριστόφιας από τον Αλεξάντερ Ντάουνερ. Ο "Π" εξασφάλισε και παρουσιάζει σήμερα το τ/κ πακέτο προτάσεων, το οποίο θα συζητηθεί αύριο Κυριακή στο Συμβούλιο Αρχηγών Κομμάτων, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το μόνο θετικό για την ε/κ πλευρά στο επτασέλιδο κείμενο 10 σημείων του κ. Ταλάτ είναι η αποδοχή από την τ/κ πλευρά της πρότασης Χριστόφια για εκλογή προέδρου κι αντιπροέδρου απευθείας από τους πολίτες με στάθμιση της ε/κ ψήφου στο 20% σε ό,τι αφορά την εκλογή Τ/Κ υποψηφίου. Οι υπόλοιπες πρόνοιες απέχουν κατά πολύ από τα ομοσπονδιακά πρότυπα, ευνοούν την ευρύτατη, σχεδόν κρατική, αυτονομία των πολιτειών και, ως εκ τούτου, χαρακτηρίζονται από έντονα συνομοσπονδιακά στοιχεία. Σε γενικές γραμμές, προνοείται βέτο του αντιπροέδρου στη λήψη των υπουργικών αποφάσεων, προωθείται σχεδόν αριθμητική ισότητα στους περισσότερους θεσμούς του κοινού κράτους, ενώ αφαιρούνται ουσιαστικά από την κεντρική κυβέρνηση βασικές αρμοδιότητες, όπως η εξωτερική πολιτική, η οικονομία και η φορολογία. Επιπλέον, η τουρκική πλευρά ζητά να υπάρχουν δύο Περιοχές Ελέγχου Πτήσεων (FIR) στο νησί, καθώς και να μπορούν όλοι οι Τούρκοι πολίτες να απολαμβάνουν τις τέσσερις βασικές ελευθερίες της ΕΕ (δικαίωμα ελεύθερης εισόδου, διακίνησης, εγκατάστασης και απόκτησης περιουσίας) στο νησί, μέχρι να καταστεί η Τουρκία πλήρες μέλος της ΕΕ. Με άλλα λόγια, να νομιμοποιηθεί κάθοδος εποίκων στην Κύπρο, ή να επιβληθεί ποσόστωση τόσο για Τούρκους όσο και για Έλληνες πολίτες. Ο Δημήτρης Χριστόφιας, μολονότι έντονα προβληματισμένος όπως αντιλαμβάνεται ο "Π", τήρησε χθες χαμηλούς τόνους στην πρώτη δημόσια αντίδρασή του για την τουρκική πρόταση. Έσπευσε απλώς να εκφράσει την ελπίδα να λογικευθεί η Τουρκία και τα όσα διακηρύσσει για λύση εντός του 2010 να μην είναι για το θεαθήναι και για λόγους δημοσίων σχέσεων. Η ήπια αντίδραση του Προέδρου δεν μπορεί να συνδέεται με την έναρξη της εντατικής διαπραγμάτευσης τη Δευτέρα. Αν κατήγγελλε την πρόταση Ταλάτ, τότε πολύ δύσκολα θα μπορούσε να προσέλθει στις εντατικές. ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ απέφυγαν να σχολιάσουν, ενώ το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ τόνισαν πως η πρόταση Ταλάτ τορπιλίζει τις εντατικές. Και το ΕΥΡΩΚΟ ανέφερε πως "δεν εξεπλάγη από τις παράλογες προτάσεις του Τ/Κ ηγέτη".

Το άτυπο έγγραφο
Από τη μελέτη του εγγράφου προκύπτει σαφώς η εκτίμηση ότι η τουρκική πλευρά παρουσιάζει θέσεις εκκίνησης για διαπραγματευτικούς σκοπούς. Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι οι θέσεις αυτές διατυπώνονται μετά από 18 και πλέον μήνες διαπραγμάτευσης και λίγο πριν από τις εντατικές συνομιλίες. Το γεγονός αυτό υποχρεώνει τις πλευρές να ξεκινήσουν ένα άτυπο πάρε - δώσε από πολύ χαμηλά, με ελάχιστες προσδοκίες για εξεύρεση συγκλίσεων πριν από τη διακοπή των συνομιλιών για να διεξαχθεί η προεκλογική εκστρατεία των "προεδρικών" του Απριλίου στα κατεχόμενα. Ο "Π" παρουσιάζει πιο κάτω με συνοπτικό τρόπο τα 10 σημεία Ταλάτ και Τουρκίας για το συνταγματικό.

1. Εκτελεστική εξουσία
Η τ/κ πλευρά αποδέχεται την πρόταση Χριστόφια για εκ περιτροπής προεδρία και εκλογή προέδρου κι αντιπροέδρου με ταυτόχρονη ψηφοφορία και στις δύο συνιστώσες πολιτείες. Αποδέχεται επίσης ότι η ε/κ ψήφος θα πρέπει να σταθμίζεται στο 20% σε ό,τι αφορά την εκλογή του Τ/Κ υποψηφίου. Προτείνει, όμως, στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση μετά τη λύση το ποσοστό αυτό να περιοριστεί στο 10%, εκμηδενίζοντας ουσιαστικά τη δυνατότητα Ε/Κ να επηρεάσουν την εκλογή του Τ/Κ υποψηφίου. Το μέτρο εκτιμάται ότι στοχεύει στο να εκτονώσει την αντίδραση του Ντερβίς Έρογλου, ο οποίος δεν είναι αρεστός στο ε/κ εκλογικό σώμα. Η τ/κ πρόταση προνοεί και για δεύτερο γύρο σε περίπτωση που δεν εκλεγούν με απόλυτη πλειοψηφία πρόεδροι στην πρώτη ψηφοφορία. Τα ανωτέρω συνιστούν και τη μόνη θετική αναφορά σε αυτήν την ενότητα. Στη συνέχεια ο κ. Ταλάτ και η Τουρκία υποβάλλουν ιδέες που θεωρούνται ιδιαίτερα προβληματικές. Συγκεκριμένα προτείνουν:
* Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος θα εναλλάσσονται σε χρονική αναλογία 3:2. Δηλαδή, ο Ε/Κ θα είναι πρόεδρος για 3 χρόνια και ο Τ/Κ για 2. (Η ε/κ πρόταση είναι 4:2)
* Δωδεκαμελές υπουργικό συμβούλιο με 7 Ε/Κ και 5 Τ/Κ υπουργούς (6:3 η ε/κ πρόταση). Τονίζει επίσης ότι οι υπουργοί δεν μπορεί να προέρχονται από την ίδια κοινότητα στα υπουργεία Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Οικονομίας και Εσωτερικών, Φυσικών Πόρων και Μεταφορών.
* Οι αποφάσεις του Υπουργικού θα λαμβάνονται μόνο με ταυτόχρονη σύμφωνη γνώμη Προέδρου και Αντιπροέδρου (ουσιαστικά βέτο του Αντιπροέδρου).

2. Νομοθετική Εξουσία
Για τη νομοθετική εξουσία προτείνονται οι εξής πρόνοιες:
* Ισότιμη εκπροσώπηση στη Γερουσία σε κοινοτική βάση. Αυτό σημαίνει πως αν ένας Ε/Κ επιλέξει να διαμείνει στην τ/κ συνιστώσα πολιτεία, δεν μπορεί να εκλεγεί Γερουσιαστής.
* Εκπροσώπηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων στη βάση της εσωτερικής ιθαγένειας και με μίνιμουμ 25% εκπροσώπηση της κάθε πολιτείας. Δηλαδή, στη Βουλή τουλάχιστον το 1/4 των βουλευτών πρέπει να είναι Τ/Κ και τουλάχιστον το 1/4 Ε/Κ.
* Οι αποφάσεις στη Βουλή των Αντιπροσώπων θα λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία υπό την προϋπόθεση ότι σε αυτήν θα περιλαμβάνεται το 1/4 των βουλευτών από την κάθε πολιτεία.
* Απαιτείται ειδική πλειοψηφία των 2/5 των Γερουσιαστών από κάθε πολιτεία και απλή πλειοψηφία που θα περιλαμβάνει τουλάχιστον το 1/4 των Βουλευτών από κάθε πολιτεία για να περάσουν ειδικοί νόμοι και αποφάσεις που περιέχονται στο Σύνταγμα. Πρόνοια που θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα δυσλειτουργίας.

3. Διοίκηση
Συμμετοχή σε αναλογία 4:3 και λήψη αποφάσεων με τη σύμφωνη γνώμη τουλάχιστον 2 εκπροσώπων των διαφορετικών πολιτειών στους ακόλουθους οργανισμούς: Την Ανεξάρτητη Αρχή για τη Ρύθμιση και την Εποπτεία του Οικονομικού Τομέα, την Επιτροπή Ανταγωνισμού, την Αρχή για την εποπτεία Ιδιωτικών Ταμείων Προνοίας, τα Ανεξάρτητα Εποπτικά Όργανα για τους Θεσμούς Ασφαλειών και Κεφαλαιαγοράς και Το Συμβούλιο Μακροοικονομικής Σταθερότητας. Η συμμετοχή στους οργανισμούς αυτούς είναι σχεδόν αριθμητικά ισότιμη, ενώ η διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι δυσλειτουργική.

4. Διεθνείς Σχέσεις
Οι πρόνοιες εδώ είναι καθαρά συνομοσπονδιακές, δίνοντας κυρίαρχο λόγο στα συνιστώντα κρατίδια. Συγκεκριμένα προτείνεται:
* Να συνάπτουν τα κρατίδια διεθνείς συμφωνίες σε όλους τους τομείς αρμοδιοτήτων τους, εκτός κι αν οι συμφωνίες αυτές αφορούν κράτη που δεν αναγνωρίζει η Ενωμένη Κύπρος ή αν συμφωνίες των κρατιδίων αυτού του είδους πλήττουν την εξωτερική πολιτική της Ομοσπονδίας.
* Ο Πρόεδρος ή ο Αντιπρόεδρος θα μπορούν να καταγγέλλουν στο Συνταγματικό Δικαστήριο διεθνείς συμφωνίες των κρατιδίων που παραβιάζουν άρθρα του Συντάγματος.
* Η κεντρική κυβέρνηση θα μπορεί να αποφασίζει για εξωτερικά θέματα που άπτονται αρμοδιοτήτων των κρατιδίων μόνο με τη σύμφωνη γνώμη τους, όπως επίσης κι ότι τα κρατίδια θα πρέπει να έχουν λόγο σε ομοσπονδιακές αποφάσεις που επηρεάζουν τις αρμοδιότητές τους.
* Η Κύπρος θα πρέπει να εκχωρήσει ισότιμη μεταχείριση σε Έλληνες και Τούρκους πολίτες, συμπεριλαμβανομένης της απόλαυσης των τεσσάρων ελευθεριών της ΕΕ, μέχρι η Τουρκία να γίνει μέλος της ΕΕ. Η πρόνοια ανοίγει το δρόμο για νομιμοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων εποίκων ή υποχρεώνει τα κρατίδια να συμφωνήσουν σε πλαφόν για την παρουσία Ελλήνων ή Τούρκων στην κυπριακή επικράτεια.

5. Βασικές αρχές της λύσης
Αναφέρεται εδώ ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία θα έχει μία ενιαία κυριαρχία που θα πηγάζει από τις δύο κοινότητες, ε/κ και τ/κ. Τονίζεται ότι τα συνιστώντα κρατίδια θα έχουν ισότιμο καθεστώς και θα ασκούν "κυριαρχικά" τις αρμοδιότητες που το Σύνταγμα δεν εκχωρεί στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Επιπλέον, Ε/Κ και Τ/Κ, ασκώντας τα εγγενή συστατικά (ιδρυτικά) τους δικαιώματα, θα ανανεώσουν το συνεταιρισμό τους και θα ιδρύσουν μια νέα κατάσταση πραγμάτων. Ο νέος συνεταιρισμός θα αναγνωρίζει τη διακριτή ταυτότητα Ε/Κ και Τ/Κ και το ότι η σχέση τους δεν είναι σχέση μειοψηφίας και πλειοψηφίας, αλλά πολιτικής ισότητας.

6. Ιεράρχηση Κανόνων
Οι ομοσπονδιακοί νόμοι που αφορούν αρμοδιότητες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης υπερισχύουν των νόμων των συνιστώντων κρατιδίων, ενώ οι νόμοι των συνιστώντων κρατιδίων που αφορούν τις δικές τους αρμοδιότητες υπερισχύουν των ομοσπονδιακών νόμων.

7. Παλαιότερες Πράξεις
Θα αναγνωριστεί πριν από την ισχύ της συμφωνίας λύσης κάθε πράξη, νομοθετικής, εκτελεστικής ή δικαστικής φύσεως από οποιαδήποτε αρχή της Κύπρου, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αντιβαίνει άλλης πρόνοιας της συμφωνίας λύσης. Ουσιαστικά εδώ συζητείται η αναγνώριση των πράξεων του "ψευδοκράτους", αν δεν επηρεάζουν τη λύση (για παράδειγμα δεν μπορεί να αναγνωριστούν οι πράξεις που αφορούν το περιουσιακό). Οποιεσδήποτε απαιτήσεις για παλαιότερες πράξεις θα τυγχάνουν χειρισμού από την πολιτεία από την οποία προέρχεται ο αιτητής. Δηλαδή, δεν θα μπορούν Ε/Κ να προσβάλλουν αποφάσεις σε τ/κ δικαστήρια.

8. Αρμοδιότητες
Η τ/κ πλευρά ξεκαθαρίζει ότι, εκτός από τις λίγες αρμοδιότητες που προτείνει για την κεντρική κυβέρνηση, όλες οι υπόλοιπες θα εκχωρηθούν στα κρατίδια με βάση την πρόνοια του "κατάλοιπου εξουσίας". Επιπλέον, δεν προνοεί ως ομοσπονδιακές αρμοδιότητες την Εξωτερική Πολιτική, την Οικονομία, τη Φορολογία, τη Γεωργία, την Αλιεία και την πολιτική Ανάπτυξης. Οι εξουσίες της ομοσπονδίας είναι στους ακόλουθους τομείς: Υγεία και Αεροπλοΐα (με την πρόνοια να υπάρχουν δύο Περιοχές Πληροφοριών Πτήσεων (FIR) και δύο Κέντρα Ελέγχου που θα ανήκουν στα κρατίδια και με μια Ομοσπονδιακή Συντονιστική Αρχή, η οποία θα διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία των διαφορετικών κέντρων ελέγχου). Ομοσπονδιακές αρμοδιότητες είναι επίσης η διεθνής ναυσιπλοΐα, τα χωρικά ύδατα, η υφαλοκρηπίδα, οι όμορες ζώνες, η αποκλειστική οικονομική ζώνη, η οριοθέτηση και διευθέτηση διαφιλονικούμενων ζητημάτων με γειτονικές χώρες, η αμυντική πολιτική, οι αρχαιότητες (με την προϋπόθεση ότι τα έσοδα από τους επισκέπτες θα ανήκουν στα συνιστώντα κρατίδια).

9. Αστυνομία
Τα συνιστώντα κρατίδια θα έχουν αριθμητική ισότητα στο προσωπικό της ομοσπονδιακής Αστυνομίας, καθώς και στην Κοινή Αρχή Ερευνών της ομοσπονδιακής Αστυνομίας. Η Αστυνομία των συνιστώντων κρατιδίων θα στεγάζεται και θα λειτουργεί αποκλειστικά εντός της περιοχής αρμοδιοτήτων του κάθε κρατιδίου.

10. Δημόσια Υπηρεσία
Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας θα απαρτίζεται από έναν πρόεδρο, αντιπρόεδρο και τέσσερα μέλη που θα προέρχονται με αριθμητική ισότητα από τα συνιστώντα κρατίδια. Πρόεδρος και αντιπρόεδρος θα προέρχονται από διαφορετικά κρατίδια και θα εναλλάσσονται στην προεδρία της Επιτροπής κάθε χρόνο. Ο πρόεδρος θα έχει νικώσα ψήφο σε περίπτωση αδιεξόδων. Επιπλέον, στη δημόσια υπηρεσία της ομοσπονδίας θα πρέπει να απασχολούνται πολίτες και από τις δύο πολιτείες σε ελάχιστο ποσοστό του 33,3%. Επιπλέον, ο διευθυντής και υποδιευθυντής κάθε ομοσπονδιακού οργανισμού δεν πρέπει να προέρχονται από την ίδια κοινότητα.

ΠΟΛΙΤΗΣ

Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
: http://www.hellenicvoiceny.com/index.php?option=com_content&task=view&id=4620&Itemid=36