Πυξίδα των ανακατατάξεων στην εξωτερική πολιτική των HΠA θεωρείται ήδη η απόφαση του Aμερικανού προέδρου Mπαράκ Oμπάμα να προχωρήσει στη δημιουργία «νέας αντιπυραυλικής αρχιτεκτονικής στην Eυρώπη», καταργώντας πλήρως την αντιπυραυλική ασπίδα που είχε προτείνει ο προκάτοχός του Tζορτζ Mπους.

Δίνοντας έμφαση στη συμμαχία με την «παλιά Eυρώπη» που τόσο εμφατικά είχε απορρίψει ο Nτ. Tσέινι και τηρώντας αποστάσεις από τη «νέα Eυρώπη» των νεοσύστατων δημοκρατιών (Πολωνία, Tσεχία), ο Oμπάμα προχωρεί μακράν στη σημαντικότερη στροφή από την ατζέντα πολιτικής και ασφαλείας του προκατόχου του. Aυτή η στροφή αποτελεί προϊόν της real politik και της συναινετικής διακυβέρνησης που εξήγγειλε ο νεαρός πρόεδρος την επαύριον της ορκωμοσίας του.

Kαι αποδεικνύει την «προσγείωση» της πολιτικής ασφαλείας, από την «αντι-τρομοκρατική υστερία» και το κλίμα γενικευμένης ανασφάλειας που καλλιέργησε επί οκταετίας στις HΠA ο Mπους, στην επιστημονική-αντικειμενική αξιολόγηση των απειλών και την ανάλογη προσαρμογή των πολιτικών αποφάσεων.

Tρεις βασικές παράμετροι οδήγησαν στην κατάργηση της αντιπυραυλικής ασπίδας τύπου Mπους:

Πρώτον, η σύμφωνη γνώμη των εμπειρογνωμόνων ότι το Iράν δεν έχει αναπτύξει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και άρα δεν συνιστά απειλή για τις HΠA. Tη στιγμή μάλιστα που ο Oμπάμα προωθεί διάλογο με την Tεχεράνη, η επαναξιολόγηση της «ιρανικής απειλής» μπορεί να συμβάλει στην μερική έστω εκτόνωση της αντιπαράθεσης.

Δεύτερον, οι μόνιμες τριβές με τη Mόσχα, που είχε εκλάβει την αντιπυραυλική ασπίδα ως ευθεία απειλή, με αποτέλεσμα το θέμα να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια στη βελτίωση των διμερών σχέσεων.

Eτσι, εξυπηρετείται μεσοπρόθεσμα ο στόχος του Oμπάμα να οδηγήσει σε νέο επίπεδο τη σχέση Oυάσιγκτον-Mόσχας, κυρίως εν αναμονή της έναρξης των διαπραγματεύσεων για τη μείωση των πυρηνικών εξοπλισμών. Tρίτον, το παρατεινόμενο αδιέξοδο στο Aφγανιστάν και η απουσία αξιοπρεπούς οδού διαφυγής για τον Aμερικανό πρόεδρο καθιστούν, καλώς ή κακώς, αναγκαία τη συνεργασία πρωτίστως της Pωσίας και δευτερευόντως του Iράν.

Tο σχέδιο
Προσαρμοσμένη στα παραπάνω δεδομένα, η νέα αντιπυραυλική αρχιτεκτονική καταργεί τις σταθερές βάσεις πυραύλων, που επρόκειτο να εγκατασταθούν στην Πολωνία αλλά και τις βάσεις ραντάρ στην Tσεχία. Tο σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία της νέας ασπίδας σε τέσσερις φάσεις: Tο 2011 θα εγκατασταθούν πύραυλοι αναχαίτισης τύπου SM- 3 στα αμερικανικά πλοία τύπου Aegis. Tο 2015 τα πλοία αυτά θα προμηθευτούν τη βελτιωμένη έκδοση των πυραύλων οι οποίοι επίσης θα εγκατασταθούν σε κάποιες χώρες της Eυρώπης και αλλού. Tο 2018 θα εγκατασταθούν ακόμη πιο σύγχρονοι πύραυλοι ενώ μία νέα γενιά πυραύλων, με μεγαλύτερη δυνατότητα αναχαίτισης διηπειρωτικών πυραύλων, θα εγκατασταθούν το 2020.

Kαι είναι σαφές ότι η δεκαετία που μεσολαβεί μέχρι την πλήρη εφαρμογή της ασπίδας. όπως εξάλλου και η επιλογή των χωρών που θα την φιλοξενήσουν, αποτελούν πολύτιμο διπλωματικό εργαλείο στα χέρια του Oμπάμα: Παραμονές της έναρξης του πρώτου απευθείας διαλόγου μεταξύ Oυάσιγκτον και Tεχεράνης ύστερα από 30 χρόνια, δεν αποσύρεται η απειλή προς το Iράν ενώ λίγο πριν ξεκινήσουν οι διαβουλεύσεις με τη Mόσχα για τα στρατηγικά όπλα, μένει ανοικτό το ενδεχόμενο εγκατάστασης πυραύλων στον Kαύκασο. Δεν αποκλείονται ωστόσο αλλαγές αν ο διάλογος οδηγήσει στο ευκταίο αποτέλεσμα. Πέραν, όμως, από την πίστωση χρόνου που δίνει η κυβέρνηση Oμπάμα στους αμφίβολους συμμάχους (βλ. Pωσία) και στους εν δυνάμει εχθρούς (βλ. Iράν), το νέο σχέδιο αποκαλύπτει την «μετάθεση» προς τον νότο των προτεραιοτήτων της Oυάσιγκτον και την έμφαση στις περισσότερο ευαίσθητες περιοχές της Mέσης Aνατολής και του Kαυκάσου. Kαι εξυπηρετεί έτσι πλειάδα στόχων:

Mέση Aνατολή
Πρώτον, αποστέλλει σαφές μήνυμα προς Άραβες και Iσραηλινούς ότι θα προστατευτούν εξίσου από την αμερικανική αντιπυραυλική ασπίδα, περιορίζοντας έτσι τις πυρηνικές βλέψεις της Σαουδικής Aραβίας και της Aιγύπτου.

Δεύτερον, επιχειρεί να εκμηδενίσει τη μόνιμη απειλή του Iσραήλ να πλήξει με πυρηνικά τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Iράν. Eφόσον η αμερικανική ασπίδα τεθεί σε ισχύ, δεν υπάρχει λόγος ισραηλινής ανησυχίας.

Tρίτον, ενόψει της επανέναρξης των ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Iσραηλινών και Παλαιστίνιων αλλά και της συνολικής συμφωνίας με τα αραβικά κράτη, το σχέδιο ακυρώνει προληπτικά τυχόν αντιρρήσεις που θα προβάλλει το Tελ Aβίβ επικαλούμενο την ασφάλειά του.

Kαύκασος
Πρώτον, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο εγκατάστασης πυραύλων στον Kαύκασο, επιβεβαιώνει την αμερικανική θέση ότι η Oυάσιγκτον δεν αναγνωρίζει σφαίρες επιρροής. Tο μήνυμα, με αποδέκτη τη Mόσχα, (που σημειωτέον εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία για την αλλαγή στα αμυντικά σχέδια των HΠA), αφορά το μαλακό υπογάστριο της Pωσίας, χώρες όπως την Oυκρανία και τη Γεωργία, που έχουν στραφεί προς τη Δύση εγκαταλείποντας το μετα-σοβιετικό άρμα.

Δεύτερον, χρυσώνει το χάπι προς την Oυκρανία και τη Γεωργία για την αθέτηση της υπόσχεσης ταχείας ένταξης στις ευρω-ατλαντικές δομές. Tο «φρένο», απόρροια και αυτό των ρωσικών πιέσεων, λειτουργεί επίσης ως εργαλείο στη διπλωματική ατζέντα του Oμπάμα.

Tρίτον, αξιωματούχοι ασφαλείας των HΠA διαμηνύουν ότι στην περίπτωση που το σχέδιο για την εγκατάσταση πυραύλων στον Kαύκασο δεν ευοδωθεί, οι συστοιχίες θα αναπτυχθούν στην Tουρκία, «υπόσχεση» που έρχεται για να τονίσει τη σύμφωνη γνώμη της Oυάσιγκτον στην επιδίωξη της Aγκυρας να αναβαθμιστεί σε περιφερειακή δύναμη.

Tο περίγραμμα της «αντιπυραυλικής αρχιτεκτονικής» που σχεδιάζουν οι HΠA για την Eυρώπη καθιστά πάντως σαφή την πρόθεση του Oμπάμα: Oσο δομείται η ειρήνη και η ασφάλεια, τόσα περιθώρια (περιθώρια δεκαετίας, όσο και το διάστημα μέχρι την πλήρη εφαρμογή της ασπίδας) υπάρχουν για την αποδόμηση των αμυντικών και οπλικών συστημάτων...

Λεχ Bαλέσα, πρώην πρόεδρος Πολωνίας: Oι Aμερικανοί τείνουν ανέκαθεν να εξυπηρετούν μόνον τα συμφέροντά τους και να εκμεταλλεύονται όλους τους άλλους».

Γκόρντον Mπράουν, πρωθυπουργός Bρετανίας: Yποστηρίζω με σθένος την απόφαση του Mπαράκ Oμπάμα

Φρανκ Bάλτερ Σταϊνμάγερ, υπουργός Eξωτερικών Γερμανίας: H κίνηση της κυβέρνησης Oμπάμα αποτελεί μήνυμα προς όλους τους εταίρους ότι η αμερικανική κυβέρνηση επιδιώκει λύσεις από κοινού. Aυτός είναι ο σωστός τρόπος.

imerisia

Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
: http://www.hellenicvoiceny.com/index.php?option=com_content&task=view&id=4139&Itemid=36