'Ατυπη διάσκεψη στη Νέα Υόρκη για το Κυπριακό, στο περιθώριο της έναρξης της γενικής συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, προγραμματίζουν τα Ηνωμένα Έθνη, με σκοπό να δώσουν ώθηση στη διαδικασία των συνομιλιών

Το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου ο πρόεδρος Χριστόφιας θα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για να προσφωνήσει τη γενική συνέλευση. Στην έδρα του ΟΗΕ θα βρίσκονται την ίδια περίοδο αρχηγοί και υπουργοί Εξωτερικών όλων των κρατών που είναι αναμεμειγμένα στο Κυπριακό.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», ο Μπαν Γκι-μουν θα στείλει πρόσκληση στον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ για συνάντηση μαζί του στη Νέα Υόρκη, τις μέρες που θα βρίσκεται εκεί ο πρόεδρος Χριστόφιας. Συνάντηση εργασίας, πέραν του εθιμοτυπικού δεκαπενταλέπτου που παραχωρεί σε όλους τους αρχηγούς κρατών, θα έχει ο γενικός γραμματέας και με τον πρόεδρο Χριστόφια, ενώ στον προγραμματισμό των Ηνωμένων Εθνών βρίσκεται και η πρώτη κοινή συνάντηση του Μπαν Γκι-μουν με τους Χριστόφια και Ταλάτ.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Π», ο διεθνής παράγοντας -περιλαμβανομένης και της ΕΕ, η οποία επιχειρεί διά της σουηδικής προεδρίας να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο στις συνομιλίες- θα αξιοποιήσει τη συγκυρία της συγκέντρωσης όλων των πρωταγωνιστών του Κυπριακού στη Νέα Υόρκη, για να προσδώσει στην προοπτική λύσης δυναμική, εν όψει και του τελικού τρίτου γύρου που προγραμματίζεται για το φθινόπωρο.

<+SU_Mesotitlos/>Σεπτέμβριο τα σπουδαία

Ο Σεπτέμβρης θεωρείται ο μήνας σταθμός που θα καθορίσει την πορεία των συνομιλιών. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, την ερχόμενη Πέμπτη θα αρχίσει η συζήτηση του τελευταίου κεφαλαίου για την Ασφάλεια και τις Εγγυήσεις. Στο κεφάλαιο αυτό αναμένεται πως θα γίνει μόνο η καταγραφή των εκατέρωθεν θέσεων, ενώ η ουσιαστική συζήτησή του θα γίνει στο τέλος των συνομιλιών. Ακολούθως θα αρχίσει ο δεύτερος γύρος των συνομιλιών, ενδεχομένως πριν από τις διακοπές του Αυγούστου, κατά τον οποίο θα επιχειρηθεί γεφύρωση των διαφορών που υπάρχουν. Σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, το 80% των ζητημάτων είναι ήδη συμφωνημένα και στον δεύτερο γύρο θα επιχειρηθεί συμφωνία για το υπόλοιπο 20%. Κυβερνητική πηγή, υπόψη της οποία θέσαμε τη δήλωση αυτή, είπε πως δεν έχουν καμιά σημασία τα ποσοστά των συγκλίσεων, διότι τα ζητήματα δεν είναι αριθμητικά, αλλά ποιοτικά. Και στα ποιοτικά στοιχεία των συνομιλιών υπάρχουν σοβαρές αποκλίσεις.
Αυτή ήταν και η εκτίμηση του υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ματ Μπράιζα, μετά τις συναντήσεις που είχε και με τους δύο ηγέτες, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο:

«Οι δυο πλευρές έχουν διαφορετικές απόψεις σε σχέση με τη συνέχιση του κράτους, το σχεδιασμό του ομόσπονδου κράτους και το πώς τα συνιστώντα κρατίδια θα διασφαλίσουν ότι θα υπάρξει ισορροπία της πολιτικής εξουσίας που να σέβεται τα μειοψηφικά και τα πλειοψηφικά δικαιώματα».

Οι διαφορετικές φιλοσοφίες αφορούν:

-Τις σχέσεις των κρατιδίων με την κεντρική κυβέρνηση και τον έξω κόσμο.
-Τα ποσοστά συμμετοχής στα διάφορα όργανα του ομόσπονδου κράτους, των θεσμών και των οργανισμών του.
-Πώς ερμηνεύεται η πολιτική ισότητα και η αποτελεσματική συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων.
-Το εδαφικό, που και οι δύο πλευρές επιδιώκουν κάτι καλύτερο από το χάρτη του σχεδίου Ανάν: Η ελληνοκυπριακή πλευρά την Καρπασία και η τουρκική τη Μόρφου.
-Το περιουσιακό, ως προς το ποιος έχει τον πρώτο λόγο, ο νόμιμος ιδιοκτήτης ή ο σημερινός χρήστης.
-Ο τρόπος διασφάλισης της εθνοτικής πλειοψηφίας στην κάθε πολιτεία.
Τα ζητήματα αυτά είναι πολύ δύσκολα, όχι όμως αγεφύρωτα. «Αν υπάρξουν συγκλίσεις σε αυτά τα βασικά ζητήματα, τότε θα μπορούμε να πούμε ότι είμαστε κοντά σε λύση», δήλωσε στον «Π» πηγή του προεδρικού μεγάρου.
Το ορόσημο κατά το οποίο θα ξεκαθαρίσουν οι προθέσεις της άλλης πλευράς, σύμφωνα με την ίδια πηγή, είναι ο Σεπτέμβριος - Οκτώβριος, δηλαδή ο δεύτερος γύρος των συνομιλιών. «Αν δεν υπάρξουν συγκλίσεις στα μεγάλα ζητήματα, δεν μπορούμε να πάμε στον τελικό γύρο», ξεκαθάρισε η ίδια πηγή.
Παρά τις δυσκολίες που γίνονται κατανοητές, ο διεθνής παράγοντας ελπίζει ότι θα υπάρξουν αμοιβαίες υποχωρήσεις, διότι το αδιέξοδο θα είναι καταστροφικό για όλους. Μιλώντας σε ομάδα Τούρκων δημοσιογράφων της εφημερίδας Ζαμάν, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψής του στην Κύπρο, ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Ματ Μπράιζα είπε πως οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι «στα τέλη Σεπτεμβρίου θα υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις», προσθέτοντας ότι το Κυπριακό «βρίσκεται σε θετική τροχιά, με τη συμβολή όλων: της διεθνούς κοινότητας, των ΗΠΑ και της ΕΕ, αλλά κατά κύριο λόγο των ίδιων των μερών».

<+SU_Mesotitlos/>Συγκυρία ο Δεκέμβρης

Ο διεθνής παράγοντας (πρώτιστα η ΕΕ και οι ΗΠΑ) είναι αποφασισμένος να μην αφήσει αυτή την ευκαιρία να χαθεί, διότι αν αποτύχουν ο Χριστόφιας και ο Ταλάτ, οι περιπλοκές θα είναι τέτοιες που θα καταστεί ανέφικτη η συμφωνημένη λύση στο Κυπριακό. «Υπάρχει μια ιδιαίτερη ευκαιρία για επίλυση του Κυπριακού, την οποία η διεθνής κοινότητα θέλει να διασφαλίσει ότι δεν θα χαθεί», είπε ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ματ Μπράιζα.
Η ευκαιρία αυτή προσδιορίζει και το χρονοδιάγραμμα μέχρι το τέλος του χρόνου, όταν θα αξιολογηθεί από την ΕΕ η συμμόρφωση της Τουρκίας στην υποχρέωση που έχει αναλάβει για το άνοιγμα των λιμανιών και των αεροδρομίων προς την Κύπρο. «Ένα μεγάλο μέρος της μελλοντικής προοπτικής της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ εξαρτάται από το θέμα της Κύπρου», είπε, ο Μπράιζα στη Ζαμάν, σχολιάζοντας της αξιολόγηση του Δεκεμβρίου. «Η Τουρκία πρέπει να υλοποιήσει την υποχρέωσή της να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμια για τα ελληνοκυπριακά σκάφη. Πρέπει επίσης να κατανοήσουμε ότι η Τουρκία επιδιώκει να διασφαλίσει ότι όλα αυτά τα ζητήματα αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο της συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού. Και έχουμε κάποιο λόγο να ελπίζουμε ότι οι συνομιλίες για τη λύση του Κυπριακού με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ σημειώνουν πρόοδο».

Αυτή τη φορά, σε αντίθεση με το 2004, θα υπάρξουν οι λιγότερες ορατές παρεμβάσεις από τον έξω κόσμο. Θεωρείται απαραίτητο η όποια συμφωνία να είναι αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης και να έχει την υπογραφή και την πλήρη στήριξη των ηγετών.

«Ποτέ δεν βρεθήκαμε σε τέτοιο σημείο, με τους Κύπριους, τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων να έχουν σχεδιάσει τις ιδέες που βρίσκονται στο τραπέζι, χωρίς έξωθεν βοήθεια», είπε ο Ματ Μπράιζα στη Λευκωσία, ενώ στις δηλώσεις του στη Ζαμάν είπε πως η λύση θα πρέπει να ικανοποιεί τους ανθρώπους που ζουν στο νησί.

«Αναγκάζοντάς τους (ηγέτες) να δεχτούν κάτι θα είναι αποτελεσματικό, επειδή θα υπάρχουν και πάλι δημοψηφίσματα. Και τελικά τα μέρη είτε θα ψηφίσουν υπέρ ή κατά, ανάλογα με το πόσο ικανοποιημένοι θα είναι με το διακανονισμό», είπε ο Αμερικανός διπλωμάτης στη Ζαμάν.

Στην αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας από τον ξένο παράγοντα και στη μεγάλη ανάγκη που έχει η διεθνής κοινότητα και η Τουρκία τη λύση, λόγω ΕΕ, είναι που βασίζεται ο Χριστόφιας για να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία από την άλλη πλευρά.

Παρά τη διακριτικότητα που επιδεικνύει, ο ξένος παράγοντας θα συνδράμει με ιδέες και εναλλακτικές εισηγήσεις που μπορεί να γεφυρώσουν τις διαφορές, δεδομένου ότι οι ηγέτες δεν θα έχουν θεμελιώδεις διαφορές στη φιλοσοφία της λύσης. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η εισήγηση ξένου τεχνοκράτη από τον οποίο αγόρασαν υπηρεσίες τα ΗΕ για το ζήτημα της εκλογής του προέδρου και του αντιπροέδρου.
Τη φόρμουλα αποκάλυψε ο Ταλάτ στη συνάντηση με τους δημοσιογράφους της «Χαλκιν Σεσί» και τη δημοσίευσε την περασμένη Κυριακή ο «Πολίτης»:

Σε έναν πρώτο προκριματικό γύρο να ψηφίζουν ξεχωριστά οι δύο κοινότητες τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο αντίστοιχα και ακολούθως να διεξάγεται ενιαία ψηφοφορία μεταξύ των δύο πρώτων των δύο κοινοτήτων. Με τον τρόπο αυτό, όταν θα είναι η σειρά σε Τουρκοκύπριο να είναι πρόεδρος, θα μετράει και η ψήφος των Ελληνοκυπρίων και αντίστροφα. Αυτό σημαίνει πως για να εκλεγεί ένας πρόεδρος θα πρέπει να λαμβάνει εξίσου υπόψη τους ψηφοφόρους και των δύο κοινοτήτων, οπότε θα είναι υποχρεωμένος να πολιτεύεται σαν πρόεδρος όλων των Κυπρίων και όχι της μιας κοινότητας εις βάρος της άλλης. Με μια τέτοια φόρμουλα δεν θα μπορεί το 10% του πληθυσμού, που είναι το 50% των Τουρκοκυπρίων, να εκλέγει τον πρόεδρο ή τον αντιπρόεδρο ολόκληρης της χώρας.

Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ο Ταλάτ, στις δηλώσεις του όπως δημοσιεύτηκαν στον «Π», αποδέχτηκε αυτή τη φόρμουλα, ενώ ο σύμβουλος του προέδρου Χριστόφια στις συνομιλίες, Τουμάζος Τσελεπής, δήλωσε στον «'Αστρα» ότι «για μας είναι είδηση το ότι ο κ. Ταλάτ αποδέχεται μια τέτοια ρύθμιση».

Ανάλογες λύσεις μπορούν να βρεθούν σε όλα τα ζητήματα, δεδομένου ότι δεν θα υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες στη φιλοσοφία της λύσης. Και, όσο κι αν έχει δαιμονοποιηθεί το Σχέδιο Ανάν, έδινε λύσεις σε πολλά από τα προβλήματα που σήμερα θεωρούνται αξεπέραστα και παραμένει ως σημείο αναφοράς στο τραπέζι των συνομιλιών.

Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας, στην πρόσφατη απόφασή του για το Κυπριακό ανέφερε πως όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές πρέπει «να σεβαστούν τις παραμέτρους και τη διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών». Από ελληνοκυπριακής πλευράς, τονίζεται με έμφαση ότι γίνεται αποδεχτή η πολιτική ισότητα όπως περιγράφεται από τα ψηφίσματα των ΗΕ.

Αν οι παράμετροι του ΟΗΕ και τα σχετικά ψηφίσματα είναι η κοινή βάση, τότε είναι ζήτημα ερμηνείας. Κι αν δεν μπορούν να τις κάνουν σωστά τα μέρη, αναμένεται ότι θα τις κάνουν εκ μέρους τους τα ΗΕ.

politis

Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
: http://www.hellenicvoiceny.com/index.php?option=com_content&task=view&id=3749&Itemid=36