Αρχική 
ΚΟΣΜΟΣ Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος στις οικονομίες
ΚΟΣΜΟΣ Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος στις οικονομίες
| Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος στις οικονομίες |
|
|
| 19.02.09 | |||||
|
Σε πολεμικό κλίμα οι ισχυροί ακροβατούν μεταξύ Κέινς και Φρίντμαν. Ο Μαρξ επιστρέφει. Καλώς ήλθατε στον 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο των Αγορών, λέει ο Richard C. Young συγγραφέας του βιβλίου best-seller της επενδυτικής στρατηγικής στις ΗΠΑ με τίτλο «Financial Armadillo Strategy»
Καλώς ήλθατε στον 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο στις οικονομίες και τις αγορές, λέει ο Richard C. Young συγγραφέας του βιβλίου best-seller της επενδυτικής στρατηγικής στις ΗΠΑ με τίτλο «Financial Armadillo Strategy».
«Ποτέ άλλοτε από τον Πόλεμο στο Βιετνάμ ο κόσμος δεν ήταν τόσο χωρισμένος. Ποτέ άλλοτε στην ιστορία του καπιταλισμού μια οικονομική κρίση δεν έχει λάβει τόσο τεράστιες παγκόσμιες διαστάσεις», σημειώνει.
Οι διαστάσεις της σημερινής παγκοσμιοποίησης δεν συγκρίνονται με εκείνες του ’30. Αλλά σίγουρα ο ρόλος του κράτους είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από τότε, γι’ αυτό και οι «ειδικοί» ελπίζουν η σταθεροποίηση να έρθει από ‘κει.
Οι κρατικές δαπάνες το 1930 ήταν 2,5% του ΑΕΠ στις ΗΠΑ, τώρα είναι στο 20% του ΑΕΠ. Αλλά και πάλι τα προβλήματα της επέκτασης της προηγούμενης περιόδου δείχνουν ότι η λύση δεν έρχεται αυτόματα και εύκολα, καθώς τα μεγέθη των πολυεθνικών είναι κολοσιαία και δύσκολο να διασωθούν αφού θα απαιτούσε τεράστιο δημόσιο κόστος που δεν το φαντάζονταν το 1930 όταν οι "προβληματικές" επιχειρήσεις ήταν μικρότερες.
Οι κυβερνήσεις, λοιπόν, διοχετεύουν κρατικές "ενέσεις" ρευστότητας, οι κεντρικοί τραπεζίτες κατεβάζουν τα επιτόκια προς το 0%, αλλά τα στοιχεία σε ολόκληρο τον κόσμο δείχνουν πως η οικονομία βρίσκεται σε πολύ χειρότερη θέση από αυτή που αναμενόταν αρχικώς, κάνοντας τα κόκαλα του Κέινς να τρίζουν.
Η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη (ΗΠΑ) παθαίνει απανωτά εμφράγματα, η Γηραιά Ήπειρος βρίσκεται στην κυριολεξία διασωληνωμένη στα κανάλια του δανεισμού, ενώ και οι βαλβίδες της λεγόμενης "νέας ατμομηχανής" της Κίνας... μπουκώνουν επικίνδυνα.
Κύρια ρίζα του προβλήματος παραμένει η εγγενής αδυναμία στις κερδοφορίες, όπως διέγνωσε ιστορικά πρώτος ο Μαρξ κι έχουμε εξηγήσει σε προηγούμενο σχόλιο (24/10).
Παρόμοια διλήμματα εγείρονται κι από τις μειώσεις των επιτοκίων που δεν δείχνουν να λειτουργούν.
Στη θεωρία αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει: θα ρίξει τις δόσεις των δανείων καταναλωτών και επιχειρήσεων. Αλλά στην πράξη δεν υπάρχει εγγύηση ότι οι τράπεζες θα "περάσουν" αυτά τα οφέλη στους δανειολήπτες ή στις επιχειρήσεις που έχουν δανείσει. Ούτε ότι αρκετοί από τους επιχειρηματίες δεν θα εκμεταλλευτούν το "φθηνότερο δανεικό χρήμα" και θα απολύσουν κόσμο ούτως ή άλλως.
Στις ΗΠΑ τα επιτόκια έχουν πέσει από το 5,25% τον περσινό Σεπτέμβριο στα όρια του 0%. Αλλά η ανεργία δεν έχει σταματήσει να ανεβαίνει, φτάνοντας στο 7,2% (υψηλό 16 ετών), καθώς το τελευταίο 12μηνο χάθηκαν συνολικά 2,5 εκατ. θέσεις εργασίας, ενώ το πιο εντυπωσιακό είναι ότι στην Ισπανία έχουν χαθεί το τελευταίο χρόνο 1 εκατ. θέσεις εργασίας.
Στην Ιαπωνία τα επιτόκια ήταν "μηδενικά", για χρόνια, αλλά η οικονομία της δεν απέφυγε τη μακρόσυρτη στασιμότητα. Οι επενδύσεις βάλτωναν αφού τα κέρδη δεν ανέκαμπταν.
Οι μειώσεις που ανακοινώνονται μπορεί να δίνουν βραχυπρόθεσμες ελπίδες στις αγορές, αλλά πολλοί αμφιβάλλουν για τις μακρόχρονη αποτελεσματικότητα, οδηγώντας ξανά στην ανασφάλεια.
Ο κόσμος είναι ήδη σε πόλεμο
«Όσοι αρνούνται να παραδεχθούν την κατάσταση και να υπνοβατούν στις προσδοκίες της μελλοντικής ευφορίας θα γεράσουν φτωχότεροι», λέει ο Richard C. Young. «Οι υποστηρικτές του Ομπάμα μας λένε να μην ανησυχούμε. Ενα τρισ. δολ. Εδώ, ένα τρισ. εκεί, άλλο ένα παραπέρα και όλα θα είναι μέλι γάλα. Στην ουσία η κυβέρνηση μεταφέρει τον καρκίνο στις τσέπες του κόσμου».
«Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο. Ο καπιταλισμός κλονίζεται, τρεκλίζει, παραπαίει, όχι μόνο τα χρηματιστήρια. Οι κοινωνικές εκρήξεις είναι μπροστά και οι πολεμικές αναζωπυρώσεις καθώς είμαστε στην πρώτη μεγάλη κρίση της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης».
«Η Σομαλία καταρρέει, Στα σύνορα του γεμάτου με πυρηνικό εξοπλισμό Πακιστάν η κατάσταση είναι έκρυθμη. Η επέτειος από τα 20 χρόνια της εξέγερσης στην Πλατεία Τιεν Αν Μεν συνδυάζεται με τον απίστευτο αριθμό των 10 εκατ. Ανέργων στην Κίνα που πλήττεται ραγδαία από την κρίση", λέει ο Richard C. Young.
«Στην Ελλάδα στη Γαλλία οι εξεγέρσεις των νέων, των εργατών, των αγροτών έχει γίνει καθημερινότητα. Και οι εξαρτώμενες από τις πρώτες ύλες και τα εμπορεύματα χώρες όπως η Ζάμπια και η Νιγηρία βλέπουν τα ορυχεία να κλείνουν, δουλειές να πετσοκόβονται από εταιρείες όπως οι Chevron και RoyalDutchShell που αποσύρονται».
«Και σε αυτό το σημείο βρασμού παγκοσμίως ο πρόεδρος Ομπάμα υπόσχεται να στείλει 60.000 στρατεύματα από τις δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στα σύνορα της Κίνας και του Πακιστάν, στο Αφγανιστάν.
Είναι σαν να βλέπεις ένα σπίρτο, έναν αναπτήρα να πλησιάζει το φιτίλι μιας βόμβας. Ο κόσμος είναι ήδη σε πόλεμο».
Γιατί, όμως, οι Κεντρικές Τράπεζες εμφανίζονται τόσο αναποτελεσματικές, σαν να έχουν χάσει τη δυνατότητα να διαχειρίζονται τις διακυμάνσεις της οικονομίας ;
Στο περιοδικό Monthly Review, στο τεύχος Μάη 2008, ένας ερευνητής που εργάζεται για το συνδικάτο SEIU στις ΗΠΑ, ο Karl Beitel παρουσιάζει μια λεπτομερειακή ανάλυση των αλλαγών που έφερε στο τραπεζικό σύστημα η τεράστια πιστωτική επέκταση των τελευταίων δέκα χρόνων. Ανάμεσα στο 1998 και στο 2006, τα νοικοκυριά στις ΗΠΑ φορτώθηκαν περισσότερα χρέη απ’ όσο τα προηγούμενα 30 χρόνια (σε πραγματικές, αποπληθωρισμένες τιμές). Αυτή η διάχυση της τεράστιας πιστωτικής επέκτασης αρχικά θεωρήθηκε εκπληκτική καινοτομία που επέτρεπε την ασφαλέστερη διαχείριση των κινδύνων από κακοπληρωτές. Αλλά στην πράξη, όταν άρχισαν να σκάνε τα κανόνια στην αγορά στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ, αποδείχθηκε ότι υπήρχε διπλό πρόβλημα.
Πρώτο, η αβεβαιότητα για το ποιος έχει στα χέρια του τα προβληματικά δάνεια μετατράπηκε σε αυτογκόλ γιατί οι τράπεζες δεν ήξεραν ποιος είναι φερέγγυος πελάτης και ποιος όχι. Έτσι έπαψαν να δανείζουν σε όλους, η διατραπεζική αγορά στέγνωσε και οι πιέσεις για οικονομική ύφεση γενικεύτηκαν και απλώθηκαν πιο γρήγορα. Δεύτερο, οι Κεντρικές Τράπεζες έχασαν ορισμένα παραδοσιακά εργαλεία με τα οποία μπορούσαν να εποπτεύουν και να βοηθούν το τραπεζικό σύστημα. Τα δάνεια που περνούσαν στα χέρια των (Special Investment Vehicles - SIV) έπαψαν να υπάρχουν στα βιβλία των τραπεζών και έτσι ο λόγος αποθεματικών προς δάνεια με τον οποίο οι Κεντρικές Τράπεζες παρακολουθούσαν το ρυθμό πιστωτικής επέκτασης έχασε το νόημα του. Το ίδιο ισχύει με το λόγο κεφαλαίων προς δάνεια. Όσο κι αν οι Κεντρικοί Τραπεζίτες προσπάθησαν να εκσυγχρονίσουν τον έλεγχο τους επιβάλλοντας τον κανονισμό Βασιλεία ΙΙ (από την πόλη της Ελβετίας όπου υιοθετήθηκε ο νέος κανονισμός), στην πράξη το «παρατραπεζικό σύστημα» με τις SIV, τα Hedge Funds και τα ειδικά ομόλογα ήταν μια επέκταση του τραπεζικού συστήματος έξω από τον έλεγχο των Κεντρικών Τραπεζών έτσι όπως είχε διαμορφωθεί μετά το Κραχ του 1929.
Κέινς ή Μαρξ
Σήμερα μας λένε πως ακόμα κι αν χρειαστεί μια μεγάλη επιχείρηση διάσωσης του τραπεζικού συστήματος το κόστος θα είναι ένα μικρό ποσοστό του ΑΕΠ των ΗΠΑ και μια μικρή επιβάρυνση για τον προϋπολογισμό τους. Τώρα όμως η παρέμβαση στις ΗΠΑ υπολογίζεται να φτάσει τα 3 τρισ. δολ.
Δεν υπάρχουν περιθώρια για αυταπάτες ότι τάχα αυτά ήταν προβλήματα του παρελθόντος και τώρα μπορούμε να ανακαλύψουμε ξανά τον Κέϊνς. Η σημερινή οικονομική κρίση ξαναφέρνει με πολύ γρήγορους ρυθμούς στην επιφάνεια τα παλιά προβλήματα της δημοσιονομικής κρίσης.
Παρά το γεγονός ότι σήμερα οι βασικές χώρες της Ε.Ε έχουν κοινό νόμισμα το ευρώ, το κόστος του κρατικού δανεισμού για χώρες με υπερχρεωμένους προϋπολογισμούς εκτοξεύεται προς τα πάνω. To στόρι της Ελλάδας-Subprime και του ευρωομόλογου είναι χαρακτηριστικό.
Η Ιστορία, πάντως, δείχνει ότι η κεϊνσιανή πολιτική δεν μπόρεσε να δώσει λύση στην κρίση του στασιμοπληθωρισμού του 1970 αφήνοντας πεδίο δράσης στο μονεταρισμό...
Πλέον η επιστροφή στην προσέγγιση του Μαρξ (εγγενής αδυναμία στις κερδοφορίες) ίσως να έχει προτεραιότητα απέναντι στην επιστροφή στον Κέϊνς, στήνοντας τις προοπτικές των εναλλακτικών λύσεων με τα πόδια κάτω και το κεφάλι πάνω -κι όχι το ανάποδο...
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Μόνο εξουσιοδοτημένοι χρήστες μπορούν να γράψουν σχόλια! Powered by !hellenicvoiceny Copyright (C) 2007Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
|
|||||
| < Προηγ. | Επόμ. > |
|---|
Σχετικα Αρθρα
|