Αρχική 
ΑΛΛΗ ΟΨΗ Βίοι... αγίων
ΑΛΛΗ ΟΨΗ Βίοι... αγίων
| Βίοι... αγίων |
|
|
| 30.11.08 | |||||
|
Ο ακτήμων με τα χιλιάδες στρέμματα
Μια απίστευτη ιστορία χλιδής, δύναμης, νεποτισμού και εξουσίας και μια προσωπική πορεία υπόγειων διαδρομών, «βυζαντινισμών» και παρασκηνιακών μεθοδεύσεων σηματοδοτούν τη δράση του «ακτήμονα» μοναχού Εφραίμ στις περίπου τρεις δεκαετίες του μοναστικού βίου του, από τα χαμηλότερα έως τα ψηλότερα σκαλιά της αθωνικής ιεραρχίας.
Ο Βασίλειος Κουτσού, όπως είναι το κοσμικό όνομα του ηγούμενου Εφραίμ, αναρριχήθηκε σε ύψη που ίσως και ο ίδιος δεν πίστευε ότι θα έφτανε. Τα πήγε «θαύμα» για ένα φτωχόπαιδο από το μικρό χωριουδάκι Πηγή της κατεχόμενης Αμμόχωστου.
Γιος μιας πάμπτωχης οικογένειας, με έναν πατέρα μέχρι σήμερα αγνοούμενο μετά την τούρκικη εισβολή και έξι αδέλφια (τα δύο ετεροθαλή), ακολούθησε λαμπρή ιερατική σταδιοδρομία, που θα τη ζήλευαν πολλοί ιερείς. Σπουδές θεολογίας στην Αθήνα, καθηγητηλίκι στη γενέτειρά του την Κύπρο και στη συνέχεια ένταξη στην ομάδα του αγιορείτη ιερομόναχου Ιωσήφ του Βατοπεδινού, που περί τα τέλη της δεκαετίας του ’80 είχε δημιουργήσει έναν κύκλο θεολόγων στην Πάφο.
Μεταξύ αυτών των μαθητών ήταν και ο διάκονος Αθανάσιος, σημερινός μητροπολίτης Λεμεσού. Κρατήστε το όνομα. Μια σειρά δυσερμήνευτες καταστάσεις θα φέρουν τον Εφραίμ μια δεκαετία αργότερα στη θέση του παντοδύναμου ηγούμενου της Μονής Βατοπεδίου. Της δεύτερης τη τάξει μονής του Αγ. Όρους. Κι όμως αυτό δεν του αρκούσε, όπως έδειξαν τα πράγματα. Ήθελε ακόμη περισσότερα...
Ήταν άραγε το κίνητρό του ο προσωπικός πλουτισμός; Ο ίδιος το αρνείται: «Είμαι ακτήμων, δεν έχω δικά μου χρήματα» δηλώνει. Αλλά και όσοι τον γνωρίζουν επιβεβαιώνουν ότι δεν μπορούσε αυτό να ήταν η επιδίωξη ενός ανθρώπου που και πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο είχε ήδη εδραιώσει τη θέση του ως ηγούμενος της πάμπλουτης Μονής Βατοπεδίου.
Ούτως ή άλλως διέθετε ήδη όχι μόνο όσα του ήταν απαραίτητα για να ζήσει, αλλά και όσα λίγοι κοσμικοί ηγέτες μπορούν να φανταστούν. Χρήμα, πολυτέλεια, επιρροή, θησαυρούς αμύθητους, περίπου όση η μισή περιουσία του Αγίου Όρους. Ακόμη και τώρα ο Εφραίμ δεν δείχνει να μετανιώνει για κάτι ούτε κάνει αυτοκριτική για οτιδήποτε έπραξε, παρά μόνο για το γεγονός ότι «εμπιστεύτηκε» τους πολιτικούς...
Σύμφωνα δε με κάποιους ιδιαιτέρως καχύποπτους, η βαθύτερη επιθυμία του Εφραίμ δεν ήταν άλλη από την πλήρη κυριαρχία στο Περιβόλι της Παναγίας, η οποία θα του επέτρεπε να το μετατρέψει σε ένα μικρό... Βατικανό. Δηλαδή μια «εκκοσμικευμένη» πολιτεία, με επιχειρηματική και οικονομική ισχύ πέρα από τα μέχρι σήμερα δεδομένα της, η οποία θα έχει ενεργό ρόλο στην οικονομία και δεν θα αποτελεί ένα πάμπλουτο αλλά αραχνιασμένο και «ακίνητο» θησαυροφυλάκιο.
Πόσο εύκολο είναι να αμφισβητήσει κάποιος όσους διαβλέπουν μια τόσο άκρατη φιλοδοξία στον δαιμόνιο ηγούμενο της Μονής Βατοπεδίου είναι προς το παρόν άγνωστο...
Ο καιρός των Τσιγγάνων...
Δεν ήταν όμως πάντα τα πράγματα έτσι. Στη ζωή του Εφραίμ ήρθαν τα πάνω κάτω με την ενθρόνισή του στη θέση του ηγούμενου του μοναστηριού. Έως τότε είχε φύγει διωγμένος και περιφρονημένος από όπου προσπάθησε να μονάσει. Απ’ όπου πέρασε ο ίδιος και η παρέα του δημιουργούσαν εχθρούς:
* Από τη Μονή Νεοφύτου της Πάφου, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν ο τότε μητροπολίτης και μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος, μη ανεχόμενος το «παραμάγαζο» που έστηνε στην επικράτειά του ο ιερομόναχος Ιωσήφ, πνευματικός πατέρας του Εφραίμ, τους ξαποστέλνει σούμπιτους από το νησί. «Έφυγαν κακήν κακώς από την Πάφο» λένε όσοι έζησαν από κοντά τη διαμάχη.
* Από τη Νέα Σκήτη του Αγίου Όρους, που ήταν το πρώτο καταφύγιο για την κυπριακή αδελφότητα. Η Μονή Αγίου Παύλου, όπου θα κάνει ρασοευχή ο Εφραίμ, δεν ήταν αρκετά μεγάλη για να τους χωρέσει.
* Από τη Μονή Κουτλουμουσίου, όπου εγκαταστάθηκαν στη συνέχεια. Η αλαζονική τους συμπεριφορά θα τους φέρει αντιμέτωπους με τον εκεί μητροπολίτη Χρυσόστομο, που δεν ανέχεται να διοικείται το μοναστήρι από δύο κέντρα. Ένα θεσμικό και ένα εξωθεσμικό. Βεβαίως, σε κάθε αναχώρησή τους δεν γίνεται ντόρος λόγω της χριστιανικής αγάπης. Αλλά τα μουρμουρητά δίνουν και παίρνουν.
Έπειτα απ’ αυτά, ιδανική λύση για να στεγάσει την περιπλανώμενη κυπριακή αδελφότητα φαντάζει το Βατοπέδι, το μόνο έως τότε ιδιόρρυθμο μοναστήρι στην Αθωνική Πολιτεία. Οι λιγοστοί αδύναμοι γέροντες που απέμεναν, αδύναμοι να συντηρήσουν τα ερειπωμένα κτίρια, δεν είχαν άλλη επιλογή από το να αφήνουν τον χρόνο να σκάβει το ιστορικό μοναστήρι.
Ο διάκονος Αθανάσιος, μαθητής του Ιωσήφ και πνευματικός αδελφός του Εφραίμ, το 1987, είναι αυτός που θα κάνει το πρώτο βήμα, αφού εγκατασταθεί εκεί και βοηθήσει στις εργασίες, για να «τραβήξει» τον γέροντά του και τον αδελφό του Εφραίμ στο Βατοπέδι.
Το αίτημα των Βατοπεδινών προώθησαν δύο άνθρωποι:
* Ο διοικητής του Αγ. Όρους, αλευροβιομήχανος Λούλης, από τον οποίο ο Οικουμενικός Πατριάρχης αφαίρεσε το «οφίκιο» αργότερα, εξ αιτίας της θετικής του στάσης προς τους σχισματικούς ζηλωτές της Μονής Εσφιγμένου.
* Ο άλλος ήταν ο Θεόκλητος Διονυσιάτης. Αν δυσκολεύεστε, είναι ο συγγενής της οικογένειας Πελέκη, ο οποίος έριξε τη βαρυσήμαντη θεολογική του προσωπικότητα στη μάχη υπέρ της εγκαθίδρυσης της κυπριακής αδελφότητας στον «θρόνο» του Βατοπεδίου.
Ο χαρακτήρας της ιδιόρρυθμης λειτουργίας του μοναστηριού είχε ήδη κάνει τη μισή δουλειά υπέρ της κυπριακής αδελφότητας. Καθώς το Συμβούλιο της Μονής πλαισιωνόταν από υπερήλικες και ολιγάριθμους μοναχούς, η ανάληψη της διοίκησης από τον Ιωσήφ και τους δικούς του ήταν θέμα χρόνου.
Τρία χρόνια μετά ο Ιωσήφ είναι παντοδύναμος, αλλά και αυτός γερασμένος για να αναλάβει τα ηνία. «Ρίχνει» όμως τον... πρωτεργάτη Αθανάσιο και προκρίνει τον Εφραίμ. Κανείς δεν είναι σε θέση να ερμηνεύσει από πού εκπορεύτηκε η επιλογή του γέροντα, όμως ο Αθανάσιος θα «καταπιεί το πικρό ποτήρι» και θα φύγει ταπεινωμένος για την Κύπρο. Εκεί θα τον «περιθάλψουν» στη Μονή Μαχαιρά και αργότερα θα γίνει μητροπολίτης Λεμεσού.
Παρά την πικρία του ο Εφραίμ θα τον επαναπροσεγγίσει ως τον μόνο με τον οποίο διατηρούσε στο όνομα της παλιάς φιλίας μια σχέση στην Κύπρο, αφού όλοι οι άλλοι δεν τον πάνε μία...
Το άλμα στα ψηλά
Ήταν λοιπόν σχεδόν πάντα ο Εφραίμ πίσω από τον γέροντά του Ιωσήφ, αυτόν που του έδωσε το χρίσμα, αντί του Αθανάσιου. Ο τελευταίος ήταν εκρηκτικός, ηγετικός, φλογερός, αλλά ο Εφραίμ αποδείχτηκε τελικά πιο μεθοδικός, πιο πραγματιστής και γνώριζε πώς να προωθεί κάθε φορά τις φιλοδοξίες του. Που κάθε φορά ήταν και μεγαλύτερες.
Ως ηγούμενος, πλέον, είχε ακόμη περισσότερη δίψα να αποτινάξει από πάνω του την ταπεινή καταγωγή του. Πέρασε από την πρώτη στη δεύτερη φάση του μικροβίου που πλήττει συνήθως τους νεόπλουτους, οι οποίοι, «σκασμένοι» στο χρήμα, ξοδεύουν δεξιά κι αριστερά για να αποδείξουν την κοινωνική τους ανωτερότητα. Ήθελε να γράψει ιστορία. Η υστεροφημία του τον απασχολούσε έντονα. Και κάπου εκεί, με συνδυασμένες κινήσεις, ο Εφραίμ αρχίζει να αναρριχάται ακόμη ψηλότερα:
1 Προσπάθησε να σχηματίσει συμμαχίες με άλλα μοναστήρια για να επιβάλει τη γραμμή του στα όργανα του Όρους. Προσεταιρίστηκε μεταξύ άλλων τον ηγούμενο Ελισσαίο της Σίμωνος Πέτρας, που διατηρούσε θαυμάσιες σχέσεις με το ΠΑΣΟΚ και ωφελήθηκε και αυτός από την έμμεση επαφή του με την τότε κυβέρνηση.
Μαζί έβαλαν τα μοναστήρια τους στην ευρωπαϊκή εποχή, μαζί έφεραν ξένο χρήμα και δωρεές για την αναστήλωση των μνημείων, μαζί δούλεψαν για να εντάξουν υπό την επιρροή τους κι άλλα μοναστήρια για να έχουν την πλειοψηφία στην Ιερά Κοινότητα. Και περίπου τα κατάφεραν. Και μετά το 2004 η αγαστή συνεργασία συνεχίστηκε, μόνο που ο Εφραίμ και ο Αρσένιος είχαν πλέον περάσει σε πρωταγωνιστικό ρόλο με τη Ν.Δ. και αυξάνοντας σημαντικά τους πόντους τους μέσα στο αγιορείτικο τοπίο.
2 Απέκτησε εξαιρετικές δημόσιες σχέσεις με εγχώριες και διεθνείς προσωπικότητες. Η κυπριακή καταγωγή του βοηθά να έρθει σε επαφή με το εφοπλιστικό λόμπι του Λονδίνου και το Σίτι, με χρηματιστές από τη Νέα Υόρκη, αλλά και με μεγάλα ελληνικά ονόματα της ποντοπόρας ναυτιλίας. Κότερα, λιμουζίνες, ελικόπτερα, πηγαινοέρχονταν από την Ιερισσό παρακάμπτοντας τη μόνη νόμιμη είσοδο για τους επισκέπτες, το ταπεινό λιμανάκι της Δάφνης.
Στους ετήσιους επισκέπτες και ο διάδοχος του βρετανικού στέμματος, πρίγκιπας Κάρολος, η παρουσία του οποίου είχε αρχίσει να καλλιεργεί φήμες ότι τάχα έγινε... κρυφοορθόδοξος. Λες και, αν είχε γίνει και το έλεγε, θα τον μάλωνε η μαμά του! Και ο πατέρας Μπους είχε επισκεφθεί το Όρος και το Βατοπέδι. Οι επισκέψεις σημαντικών παραγόντων του εφοπλιστικού κεφαλαίου, τα «παρτάκια» στη μονή με εκλεκτά μέλη του Σίτι του Λονδίνου, οι προσκυνηματικές επισκέψεις πολιτικών και των δύο μεγάλων κομμάτων ήταν τακτικές. Κάπου εκεί πέρασε και ο Καραμανλής, αλλά του βγήκε σε κακό...
Η επιρροή του Εφραίμ έφτασε στο απόγειό της. Τώρα έκανε μόνος του παιχνίδι. Όταν το 2005 ενθρονίστηκε στη Μονή Εσφιγμένου (χωρίς να την κατοικήσει), η αδελφότητα των Κατσουλιέρηδων, οι Βατοπεδινοί που «ζαχάρωναν» το μοναστήρι της Εσφιγμένου, δεν δίστασαν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με τους καταληψίες ζηλωτές, με απώτερο στόχο να «φάνε» οι ίδιοι το μοναστήρι.
«Eπικίνδυνη εκκοσμίκευση»
Επενδύσεις σε δημόσιες σχέσεις με ζάμπλουτους και ισχυρούς
Το 1980 ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ως μητροπολίτης Χαλκηδόνας είχε παρευρεθεί στην εγκατάσταση του νεαρού ηγούμενου Εφραίμ. Το 2008 θα διαπιστώσει ότι πολύ στενοί συνεργάτες του αρχίζουν να «διαβρώνονται» από την επιρροή του ηγούμενου. Τα πολύτιμα δώρα προς το Φανάρι πηγαίνουν κι έρχονται σε συνοδικούς της εμπιστοσύνης του Εφραίμ.
Το ποτήρι θα «ξεχειλίσει» και ο Πατριάρχης θα του τραβήξει τ’ αυτιά, όταν συνεργάτες του διαρρέουν, δήθεν τυχαία, ότι θα ήταν καλύτερα να πλαισίωναν Κύπριοι Βατοπεδινοί τη γειτονική Μονή Εσφιγμένου, αν και όταν εκδιωχθούν οι ζηλωτές. Να την εποικίσουν δηλαδή... νταηλίκι, αντί της νομίμου εκλεγμένης από την Ιερά Κοινότητα (και με την «πατριαρχική» βούλα) αδελφότητα των Κατσουλιέρηδων.
Στην τελευταία επίσκεψή του ο Βαρθολομαίος, και ενώ το σκάνδαλο ήταν ακόμη στα «σπάργανα», είχε διακρίνει ότι το Όρος «εκκοσμικεύεται επικίνδυνα» και ότι «η μοναστική συνείδησις ελειάνθη» κ.ά. Αλλά στου Εφραίμ την πόρτα όσο θέλεις βρόντα...
Ο ηγούμενος θα συνεχίσει να δουλεύει μεθοδικά. Υπόγεια, αλλά με συνέπεια και σταθερότητα, όπως έκανε πάντα. Ακόμη και τώρα που τον έχει πάρει από κάτω πρόσκαιρα η «μπάλα» της Βιστωνίδας, ο ίδιος δεν πτοείται και δηλώνει ότι με όποιο μέσο μπορεί, ακόμη κι αν χρειαστεί να προσφύγει στο ευρωδικαστήριο, θα δικαιωθεί.
Είναι όμως ύστερα απ’ όλα αυτά να μην τον παίρνεις στα σοβαρά; Εδώ το 1995 κατάφερε ο μπαγάσας, ύστερα από αγώνες δεκαετιών, να επιστραφούν στο μοναστήρι πολεμικές αποζημιώσεις από την τοπική κυβέρνηση της Καταλωνίας, για την καταστροφή που είχαν κάνει Καταλανοί (Αλμογάβαροι) στρατιώτες τον 16ο αιώνα! Κι από τη μύγα ξίγκι...
Ποντίκι,
Μόνο εξουσιοδοτημένοι χρήστες μπορούν να γράψουν σχόλια! Powered by !hellenicvoiceny Copyright (C) 2007Αυτό το κείμενο εκτυπώθηκε από το hellenicvoiceny.com, στη διεύθυνση
|
|||||
| Τελευταία ανανέωση ( 30.11.08 ) | |||||
| < Προηγ. | Επόμ. > |
|---|
|